5. Sınıf Türkçe 1. Tema: Oyun Dünyası Konu Anlatımı ve Örnek Sorular

1. Tema: Oyun Dünyası

“Oyun Dünyası” teması, öğrencilerin hem dil becerilerini geliştirmelerini hem de oyun yoluyla eğlenerek öğrenmelerini hedefler. 5. Sınıf Türkçe Oyun Dünyası teması kapsamında öğrenciler, okudukları metinlerdeki anlam unsurlarını kavrar, bilinmeyen kelimeleri tahmin eder ve yazılı anlatımlarında noktalama kurallarına dikkat etmeyi öğrenir. Ayrıca kısa metinler yazarak yazma becerilerini geliştirirler. Tema boyunca kazandırılan tüm bu beceriler, öğrencilerin ifade gücünü artırır ve onları daha dikkatli, bilinçli okurlar/yazarlar haline getirir.

📘 Kazanımlar ve Konu Anlatımları

🔹 1. Noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli ve sessiz okur.

Açıklama:
Okuma sırasında metindeki noktalama işaretleri anlamı etkiler. Virgül, nokta, ünlem gibi işaretlere dikkat ederek yapılan sesli okuma, dinleyicinin anlamı daha iyi kavramasını sağlar.

Örnek:

• “Koş, topu yakala!” cümlesi ünlemle heyecan katar.
• “Top oynarken düştü, dizini yaraladı.” cümlesindeki virgül, duraklamayı ve anlam bütünlüğünü sağlar.

🔹 2. Okuduğu metindeki gerçek, mecaz ve terim anlamlı sözcükleri ayırt eder.

Açıklama:

• Gerçek anlam: Sözcüğün ilk akla gelen anlamıdır.
• Mecaz anlam: Sözcüğün farklı, soyut veya benzetmeli anlamıdır.
• Terim anlam: Belli bir alanla ilgili özel anlamdır.

Örnek:

• “Top yere düştü.” → Gerçek
• “Kalbim kırıktı o gün.” → Mecaz
• “Penaltı noktasına geldi.” → Terim (futbol terimi)

🔹 3. Bağlamdan yararlanarak bilmediği kelime ve kelime gruplarının anlamını tahmin eder.

Açıklama:
Bir kelimenin anlamını bilmesek bile, onu çevreleyen cümlelerden yola çıkarak tahmin edebiliriz. Bu “bağlamdan çıkarım yapma”dır.

Örnek:

“Oyunun kurallarını ihlal eden oyuncu oyundan ihraç edildi.”
→ “İhraç” kelimesinin anlamı metinden çıkarılabilir: oyundan çıkarıldı.

🔹 4. Büyük harfleri ve noktalama işaretlerini uygun yerlerde kullanır.

Açıklama:
Yazım kurallarına uygun cümleler oluşturmak, dilin doğru kullanımını sağlar.

Kullanım Alanları:

• Cümle başı → Büyük harf
• Özel isimler → Büyük harf
• Nokta, virgül, soru işareti, ünlem vb. → Anlamı belirler

Örnekler:

• Ahmet top oynuyor. (özel isim)
• Oyun saat 13.30’da başlayacak. (saat yazımı)
• Neden oyuna geç kaldın? (soru işareti)

🔹 5. Kısa metinler yazar.

Açıklama:
Kısa ve anlamlı metinler yazmak öğrencinin duygu ve düşüncelerini ifade etmesini geliştirir. Başlangıç, gelişme ve sonuç bölümleri olmalı.

Örnek Metin:

“Bugün okulda arkadaşlarımla ip atladık. Çok eğlendik. En uzun atlayan bendim! Oyunlar sayesinde yeni arkadaşlar edindim.”

📝 Örnek Sorular (Çözümlü)

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “terim anlam” kullanılmıştır?
A) Kalbi kırılmıştı.
B) Kaleci topu tuttu.
C) Kalemini masaya koydu.
D) Kalabalık çoktu.

✅ Doğru Cevap: B
Açıklama: “Kaleci” ve “top” kelimeleri futbol alanında terim olarak kullanılmıştır.

2. “Ahmet, okuldan sonra arkadaşlarıyla ip atladı.” cümlesinde kaç tane özel isim vardır?
A) 0
B) 1
C) 2
D) 3

✅ Doğru Cevap: B
Açıklama: Sadece “Ahmet” özel isimdir.

3. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “mecaz anlamlı” bir sözcük kullanılmıştır?
A) Kitabı masaya koydu.
B) Ayşe kırmızı elbisesini giydi.
C) Babamın sözü çok ağır geldi.
D) Oyuncaklarını kutuya koydu.

✅ Doğru Cevap: C
Açıklama: “Ağır gelmek” burada fiziksel değil, duygusal bir yük anlamında kullanılmıştır → mecaz anlam.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?
A) Annem bana yeni bir top aldı.
B) Arkadaşım sinema ya gitmek istedi.
C) Bugün dışarıda oyun oynadık.
D) Abimle futbol oynadık.

✅ Doğru Cevap: B
Açıklama: “sinema ya” yanlış, doğru yazımı “sinemaya” olmalıdır.

5. “Oyun başladığında herkes çok heyecanlıydı!” cümlesinde hangi noktalama işareti kullanılmıştır?
A) Soru işareti
B) Virgül
C) Ünlem
D) Nokta

✅ Doğru Cevap: C
Açıklama: Ünlem işareti duyguyu belirtmek için kullanılmıştır.

✅ 5. Sınıf Türkçe – Oyun Dünyası Teması 10 Soruluk Test

1. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde gerçek anlam kullanılmıştır?
A) Bugün havada garip bir ağırlık vardı.
B) Kalbim kırıldı.
C) Topu bahçeye attı.
D) Ağzından zehir saçıyordu.

2. “Oyuncu, hakeme sert bir bakış attı.” cümlesindeki “hakem” kelimesi için en uygun anlam türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gerçek anlam
B) Terim anlam
C) Mecaz anlam
D) Yan anlam

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde noktalama işareti yanlış kullanılmıştır?
A) Çocuklar dışarıda oynuyor.
B) Kalemi, defteri, silgiyi aldım.
C) Nereye gidiyorsun.
D) Oyuncaklarını topladı, yatağına geçti.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde öznel bir yargı vardır?
A) Futbol 11 kişiyle oynanır.
B) Voleybolun file yüksekliği 2.24 metredir.
C) En güzel oyun basketboldur.
D) Penaltı, futbolda bir kurallı oyundur.

5. “Arkadaşım misketleri cebine koydu.” cümlesinde altı çizili kelimenin türü nedir?
A) Zarf
B) Sıfat
C) İsim
D) Fiil

6. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde mecaz anlamlı bir kelime vardır?
A) Bugün çok yorgunum.
B) Çantasını sırtına astı.
C) Sözleri içime işledi.
D) Elini kaldırdı, cevap verdi.

7. “Sınıfta bir an sessizlik oldu…” cümlesi hangi noktalama işaretiyle bitmiştir?
A) Nokta
B) Ünlem
C) Üç nokta
D) Soru işareti

8. “Koş, topu tut!” cümlesiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Emir cümlesidir, ünlem işareti kullanılmıştır.
B) Soru cümlesidir, soru işareti kullanılmıştır.
C) Olumsuz cümledir, nokta kullanılmıştır.
D) Dilek cümlesidir, virgül yanlış kullanılmıştır.

9. Aşağıdaki kelimelerden hangisinin terim anlamı vardır?
A) Kalem
B) Kale
C) Karpuz
D) Karşılık

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yazım kurallarına uygundur?
A) oyun oynamak güzel birsey.
B) arkadaşım bana hediye aldı.
C) annem sinema ya gitmek istiyor.
D) pazartesi günü tatildi.

✅ Cevap Anahtarı

1. C

2. B

3. C

4. C

5. C

6. C

7. C

8. A

9. B

10. B