Allen Welsh Dulles, 7 Nisan 1893 tarihinde Watertown, New York, ABD’de doğmuş ve 29 Ocak 1969 tarihinde Washington, D.C.’de hayatını kaybetmiş Amerikalı bir diplomat ve istihbaratçıdır. Dulles, Amerikan Merkezi İstihbarat Teşkilatı’nın (CIA) tarihindeki en önemli figürlerden biri olarak kabul edilir ve 1953-1961 yılları arasında ajansın başkanlığını yapmıştır.
Allen Dulles, son derece etkili bir aileden gelmektedir. Babası, Presbiteryen bir papaz olan Allen Macy Dulles, annesi ise Edith Foster Dulles’tır. Allen, daha genç yaşlarda uluslararası ilişkiler ve diplomasi konularına ilgi duymaya başlamıştır. Princeton Üniversitesi’nde eğitim görmüş, ardından Paris’teki Sorbonne Üniversitesi ve Vianna Üniversitesi’nde öğrenim görmüştür. Eğitim hayatını tamamladıktan sonra, kariyerine 1916 yılında ABD Dışişleri Bakanlığı’nda başlamıştır.
I. Dünya Savaşı sırasında Bern, İsviçre’de diplomatik görevlerde bulunmuş ve bu dönemde istihbarat alanında önemli deneyimler kazanmıştır. Savaş sonrası dönemde, Dulles, Paris Barış Konferansı’nda ABD heyetinde yer almıştır. 1926 yılında ise Sullivan & Cromwell adlı prestijli bir hukuk firmasında çalışmaya başlamış, burada uluslararası iş anlaşmaları ve ticaret konularında uzmanlaşmıştır.
II. Dünya Savaşı sırasında, Dulles, Amerika Birleşik Devletleri’nin Avrupa’daki istihbarat operasyonlarını koordine eden Office of Strategic Services (OSS) için çalışmıştır. Bu süreçte Nazi Almanyası’nın içinden bilgi sızdırmak üzere çeşitli operasyonlar yönetmiştir. Savaş sonrasında, OSS’nin halefi olan CIA’nın kurulmasında önemli bir rol oynamıştır.
1953 yılında CIA Direktörü olarak atanan Allen Dulles, Soğuk Savaş döneminin kritik dönemlerinde görev yapmıştır. Onun liderliğindeki CIA, dünya genelinde çeşitli gizli operasyonlar yürütmüş, bu faaliyetler arasında İran’da Muhammed Musaddık’ın devrilmesi ve Guatemala’da Jacobo Árbenez hükümetine karşı darbe gibi önemli olaylar yer almıştır. Ayrıca, Doğu Almanya’dan bilgi toplama ve Sovyetler Birliği’ne karşı casusluk faaliyetlerinde aktif rol oynamıştır. Dulles, özellikle gizli operasyonlar ve psikolojik savaş konularında uzmanlaşmış bir lider olarak tanınmıştır.
Dulles’ın CIA liderliği dönemi, gizli operasyonların başarıları kadar başarısızlıklarıyla da anılır. Örneğin, 1961 yılında Küba’da gerçekleşen Domuzlar Körfezi Çıkarması, Dulles’ın yönetiminde planlanmış ancak başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Bu olay, Amerikan toplumunda ve dünya genelinde büyük yankı uyandırmış, Dulles’ın istifasına yol açmıştır.
Görevden ayrıldıktan sonra, Dulles çeşitli yazılar yazmış ve anılarını kaleme almıştır. 1963 yılında yayımlanan “The Craft of Intelligence” adlı kitabında istihbarat dünyasındaki deneyimlerini ve stratejilerini paylaşmıştır. Allen Welsh Dulles, istihbarat topluluğunda bıraktığı derin izler ve tartışmalı mirası ile hatırlanmaktadır.
Kaynak : Wiki