AYT Fizik İtme ve Momentum Konu Anlatımı ve Örnek Sorular

İtme ve momentum, hareketin neden ve sonuç ilişkilerini anlamada oldukça önemli bir konudur. Özellikle çarpışmalar, kuvvetin zamanla ilişkisi ve hareket halindeki cisimlerin sahip olduğu hareket miktarı bu ünitede ele alınır. Hem vektörel büyüklüklerin yönleri hem de korunma ilkesine dayalı çözüm teknikleri sayesinde olayları fiziksel olarak yorumlamak kolaylaşır.

İtme ve momentum, AYT Fizik müfredatında önemli bir yer tutar ve özellikle hareket, kuvvet ve çarpışmalar gibi konularla bağlantılıdır. Bu konu anlatımı, itme ve momentum kavramlarını, temel formüllerini ve uygulama yöntemlerini kapsamaktadır. Ayrıca, örnek sorularla bu konuyu daha iyi anlamanızı sağlayacak çözümler sunulmaktadır. İtme ve momentum konusunun teorik ve pratik yönlerini ele alarak, sınavda bu konudan gelebilecek soruları etkili bir şekilde çözme becerisi kazanabilirsiniz.

Konu Anlatımı

✔️ Momentum (p)

• Hareket halindeki cisimlerin sahip olduğu hareket miktarıdır.

• Vektörel bir büyüklüktür.

• Formül:

  p = m ⋅ v

  (m: kütle, v: hız)

• SI birimi: kg·m/s

✔️ İtme (F·Δt)

• Kuvvetin bir süre boyunca cisme uygulanmasıyla oluşan etkidir.

• Vektöreldir.

• Formül:

  

  (İtme, momentum değişimine eşittir)

✔️ Momentumun Korunumu

• Dış kuvvet yoksa, sistemin toplam momentumu korunur:

  ​

• Özellikle çarpışma olaylarında uygulanır:

  • Esnek çarpışma: Hem momentum hem kinetik enerji korunur.

  • Esnek olmayan çarpışma: Momentum korunur, kinetik enerji korunmaz.

✔️ Çarpışmalar

• Tam esnek çarpışma: Cisimler çarpışır ve ayrılır, enerji kaybı yoktur.

• Tam esnek olmayan çarpışma: Cisimler çarpışır ve birleşerek birlikte hareket eder.

AYT Fizik – İtme ve Momentum Testi (10 Soru)

1. 3 kg kütleli bir cisim 10 m/s hızla gidiyorsa momentumu kaç kg·m/s’dir?
A) 10
B) 20
C) 30
D) 40
E) 50

2. Momentumun tanımı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kuvvet × zaman
B) Kütle × hız
C) Kütle / zaman
D) Enerji × hız
E) Kuvvet / zaman

3. 5 N kuvvet 4 saniye boyunca bir cisme uygulanıyor. İtme miktarı nedir?
A) 5 N·s
B) 10 N·s
C) 15 N·s
D) 20 N·s
E) 25 N·s

4. İtme hangi büyüklüğe eşittir?
A) Enerji değişimi
B) Kinetik enerji
C) Hızın karesi
D) Momentum değişimi
E) Kütlenin karesi

5. Momentumun birimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) kg/m
B) kg·m²/s
C) kg·m/s
D) N·m
E) m/s²

6. İtme ile momentum değişimi arasında nasıl bir ilişki vardır?
A) Doğrusal ve vektörel
B) Skaler ve ters
C) Logaritmik
D) Doğrusal ve skaler
E) Vektörel ve sabit

7. 2 kg kütleli bir cisim, sabit kuvvet altında hızını 3 m/s’den 9 m/s’ye çıkarıyor. Momentum değişimi kaçtır?
A) 6
B) 12
C) 18
D) 24
E) 30

8. Aşağıdakilerden hangisi kapalı bir sistemde çarpışmadan önceki ve sonraki toplam momentumlar hakkında doğrudur?
A) Değişir
B) Artar
C) Azalır
D) Korunur
E) Sıfır olur

9. Tam esnek çarpışmalarla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Momentum korunur
B) Kinetik enerji korunur
C) Cisimler ayrılır
D) Cisimler yapışır
E) Hareket devam eder

10. Aşağıdakilerden hangisi momentum büyüklüğünü etkiler?
A) Kütle
B) Hız
C) Yön
D) Hem kütle hem hız
E) Sadece kuvvet

Cevap Anahtarı

1. C

2. B

3. D

4. D

5. C

6. A

7. B

8. D

9. D

10. D