AYT Kimya Sıvı Çözeltiler Konu Anlatımı

Sıvı Çözeltiler ünitesine geçiyoruz. Bu ünite, kimyasal çözeltilerin türlerini, çözünürlük kavramlarını ve derişim hesaplamalarını içeriyor. Hem kavram hem de işlem sorularına açık bir konu.

🔹 1. Çözelti Nedir?

• Çözücü: Çözeltiyi oluşturan, miktarca fazla olan maddedir.

• Çözünen: Çözücü içinde dağılan, miktarca az olan maddedir.

Genellikle su çözücü olarak kullanılır → Açık çözelti: Su + madde

🔹 2. Çözünürlük

• Bir maddenin belirli sıcaklık ve basınçta, belirli miktarda çözücü içinde çözünebildiği maksimum madde miktarıdır.

Etkileyen Faktörler:

• Sıcaklık: Katı ve sıvı çözünenlerde çözünürlük artar

• Gazlar için: Sıcaklık arttıkça çözünürlük azalır

• Basınç: Gazların çözünürlüğünü artırır

📌 “Benzer benzeri çözer”: Polar maddeler polar çözücülerde, apolar maddeler apolar çözücülerde çözünür.

🔹 3. Çözeltinin Çeşitleri

🔹 4. Derişim (Konsantrasyon) Türleri

▪ Kütlece % derişim:

% (kütlece) = (çözünen kütlesi / çözelti kütlesi) × 100

▪ Molarite (M):

M = n / V
n: mol, V: litre cinsinden çözelti hacmi

▪ Molalite (m):

m = n / m_çözücü (kg)

▪ Hacimce Yüzde (% V/V):

% = (çözünen hacmi / çözelti hacmi) × 100

Bu ifadeler laboratuvar ve çözeltide miktar hesaplamaları için kullanılır.

🔹 5. Çözünürlük Grafikleri

• Sıcaklığa bağlı olarak katıların çözünürlüğü genellikle artar.

• Grafikte bir maddenin doyma noktası, eğri üzerindeki değerle gösterilir.

🔍 Örnek Soru:

Soru: 80 gram çözeltide 20 gram tuz çözülmüşse, bu çözeltinin % kütlece derişimi kaçtır?
A) %20
B) %25
C) %30
D) %40
E) %50

Çözüm:
% = (20 / 80) × 100 = %25
Cevap: B

Sıvı Çözeltiler – Kavram Haritası

AYT Sıvı Çözeltiler Testi

1. 100 gram suya 40 gram tuz eklenerek hazırlanan çözeltinin kütlece % derişimi kaçtır?
A) %20
B) %25
C) %28,6
D) %30
E) %40

2. Katıların çözünürlüğü genellikle sıcaklık arttıkça nasıl değişir?
A) Azalır
B) Artar
C) Değişmez
D) Önce azalır sonra artar
E) Ters orantılıdır

3. Gazların çözünürlüğü sıcaklık arttıkça nasıl etkilenir?
A) Artar
B) Değişmez
C) Azalır
D) Yoğunlaşır
E) Buharlaşır

4. 2 mol NaCl, 1 litrelik çözelti içinde çözülürse molaritesi kaç olur?
A) 0,5 M
B) 1 M
C) 1,5 M
D) 2 M
E) 3 M

5. 0,5 mol KNO₃, 500 gram su içinde çözülürse molalite kaçtır?
A) 0,5 m
B) 1 m
C) 2 m
D) 3 m
E) 4 m

6. “Benzer benzeri çözer” ilkesine göre hangisi doğrudur?
A) Polar çözücü apoları çözer
B) Apolar çözücü sadece gazları çözer
C) Polar çözücü polar maddeyi çözer
D) Su sadece iyonik bileşikleri çözer
E) Apolar çözücü iyonik bileşik çözer

7. Aşırı doymuş çözelti ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Her zaman dengesizdir
B) Fazla çözücü içerir
C) Fazla çözünen çöker
D) Doymuş çözeltiye göre seyrektir
E) Kolay hazırlanır

8. 200 mL alkol + 300 mL su ile hazırlanan çözeltinin % hacimce alkol derişimi nedir?
A) %20
B) %30
C) %40
D) %50
E) %60

9. 1 mol madde 2 litre çözeltide çözülürse molaritesi nedir?
A) 0,25 M
B) 0,5 M
C) 1 M
D) 2 M
E) 4 M

10. Aşağıdakilerden hangisi molalite birimidir?
A) mol/L
B) mol/kg
C) g/L
D) mol/mol
E) g/kg

✅ Cevap Anahtarı:

1. C

2. B

3. C

4. D

5. B

6. C

7. A

8. C

9. B

10. B