Türkçenin en önemli konularından biri olan “Cümlede Anlam” ünitesi, hem TYT Türkçe hem de KPSS Türkçe sınavlarında adayların karşısına çıkarak, dilin inceliklerine hakim olmayı gerektirir. Bu bağlamda, eş ve yakın anlamlı cümleler konusu, cümlelerin anlamını doğru yorumlamada ve dilin zenginliğini kavramada büyük bir rol oynamaktadır. Bu konunun doğru anlaşılması, adayların sınavlarda daha hızlı ve doğru yanıtlar vermelerine yardımcı olabilir, çünkü eş ve yakın anlamlı cümleler, cümledeki anlamın farklı sözcüklerle ifade edilmesi üzerine kuruludur. Türk dilinde bir düşüncenin veya duygunun birden fazla şekilde ifade edilebilmesi, adayların okuduğunu anlama ve yorumlama yeteneklerini geliştirmelerine katkı sağlar.
Konu Anlatımı:
Eş ve yakın anlamlı cümleler, aynı veya benzer anlamların farklı kelimelerle ifade edilmesidir. Bu tür cümleler, cümlede geçen kelimelerin eş veya yakın anlamlılarının kullanılmasıyla oluşturulabilir. Örneğin, “Bugün hava çok güzel.” cümlesi ile “Bugün hava harika.” cümlesi eş anlamlıdır. Aynı anlamın farklı kelime ve yapılarla anlatılması, dilin zenginliğini ve çeşitliliğini gösterir. Eş ve yakın anlamlı cümleler, cümleleri farklı açılardan analiz etme becerisi kazandırarak, dil bilgisi kurallarını daha iyi kavramamıza yardımcı olur.
Bu tür cümlelerde dikkat edilmesi gereken nokta, cümlelerin tam olarak aynı anlama gelmesi veya anlam bütünlüğünü bozmadan birbirine yakın bir anlam taşımasıdır. Bazen kelimelerin yerine eş veya yakın anlamlıları konularak cümlenin anlamı korunabilir, fakat bu her zaman mümkün olmayabilir. Cümlede anlatılmak istenen duygu, düşünce veya olayın aynı kalması önemlidir.
Örnek Sorular:
- Aşağıdaki cümle çiftlerinden hangisi anlamca birbiriyle eş anlamlıdır?
A) “Dışarıda yağmur yağıyor.” – “Hava bugün çok bulutlu.”
B) “Bu kitabı okumanı tavsiye ederim.” – “Bu kitabı mutlaka okumalısın.”
C) “Onunla konuşmak istemiyorum.” – “Onunla görüşmeyeceğim.”
D) “Yemekler çok lezzetliydi.” – “Yemeklerin tadı oldukça güzeldi.”
E) “Bu problemi çözmek zor.” – “Bu problem oldukça basit.”Doğru cevap: D) “Yemekler çok lezzetliydi.” – “Yemeklerin tadı oldukça güzeldi.” - “Bu konuda herkesin fikrine saygı duymalısın.” cümlesiyle eş anlamlı olan cümle aşağıdakilerden hangisidir?
A) “Bu konuda kimsenin fikrini önemseme.”
B) “Bu konuda herkesin görüşüne değer vermelisin.”
C) “Bu konuda sadece kendi fikrini önemse.”
D) “Herkesin fikrini eleştirmelisin.”
E) “Bu konuda sadece bir kişiyi dinle.”Doğru cevap: B) “Bu konuda herkesin görüşüne değer vermelisin.” - Aşağıdaki cümlelerden hangisi “Yarın hava çok sıcak olacak.” cümlesiyle yakın anlamlıdır?
A) “Yarın hava tamamen soğuyacak.”
B) “Yarın soğuk bir gün olacak.”
C) “Yarın hava serin geçecek.”
D) “Yarın hava ısınacak.”
E) “Yarın yağmur yağacak.”Doğru cevap: D) “Yarın hava ısınacak.”