18. Yüzyılda Değişim ve Diplomasi Konu Anlatımı

📌 18. yüzyıl, Osmanlı Devleti’nin savaşlarla güç kaybettiği, diplomasi ve reformlarla toparlanmaya çalıştığı bir dönemdir.
✔ Bu yüzyılda Osmanlı, Avrupa’daki gelişmelere ayak uydurmak için askeri ve yönetim alanında bazı yenilikler yapmıştır.
✔ Avrupa devletleriyle barış anlaşmaları yaparak diplomatik ilişkilerini artırmaya başlamıştır.
✔ Ancak Osmanlı’nın kaybettiği toprakları geri alma çabaları başarısız olmuş ve Avrupa devletleri karşısında gerileme devam etmiştir.

1. Osmanlı Devleti’nin Genel Durumu ve 18. Yüzyılın Özellikleri

📌 18. yüzyıl, Osmanlı için “gerileme” ve “değişim” dönemi olarak kabul edilir.

✔ Osmanlı Devleti artık savaşlardan galip çıkamamakta ve büyük toprak kayıpları yaşamaktadır.
✔ Bu dönemde Osmanlı, Batı’nın askeri ve teknik üstünlüğünü kabul etmeye başlamıştır.
✔ Savaşların yerini barış ve diplomasi almaya başlamış, Osmanlı Devleti Avrupa devletleriyle siyasi ilişkilerini geliştirmiştir.
✔ Osmanlı’nın denge politikası öne çıkmıştır.

2. 18. Yüzyıldaki Önemli Antlaşmalar ve Diplomasi

📌 Osmanlı Devleti, bu dönemde Avrupa devletleriyle diplomatik ilişkilerini artırmış ve birçok önemli antlaşma imzalamıştır.

✔ 1700 İstanbul Antlaşması:

• Osmanlı ile Rusya arasında imzalanmıştır.
• Rusya, Osmanlı’ya karşı önemli bir güç hâline gelmiştir.

✔ 1711 Prut Antlaşması:

• Osmanlı Devleti, Rusya’yı yenilgiye uğratmış ancak kalıcı bir başarı elde edememiştir.
• Rusya, Osmanlı’dan aldığı bazı toprakları geri vermiştir.

✔ 1718 Pasarofça Antlaşması:

• Osmanlı Devleti, Avusturya ve Venedik’e karşı başarısız olmuş ve Mora’yı kaybetmiştir.
• Lâle Devri başlamıştır.

✔ 1739 Belgrad Antlaşması:

• Osmanlı Devleti ile Avusturya ve Rusya arasında imzalanmıştır.
• Osmanlı, Karadeniz’in bir Türk gölü olarak kalmasını sağlamıştır.
• Osmanlı Devleti’nin imzaladığı son kazançlı antlaşmalardan biridir.

📌 Bu antlaşmalar, Osmanlı’nın Avrupa karşısındaki gerilemesini durduramasa da diplomatik ilişkilerin önemini artırmıştır.

3. 18. Yüzyılda Osmanlı’da Islahat Hareketleri (Reformlar)

📌 Osmanlı Devleti, bu dönemde Avrupa’yı yakından takip etmeye başlamış ve bazı reformlar yapmıştır.

✔ Lâle Devri (1718-1730):

• Osmanlı’da Avrupa tarzı ilk yenilikler bu dönemde yapılmıştır.
• İlk matbaa kurulmuş, askeri ve teknik yenilikler denenmiştir.
• Avrupa ile diplomatik ilişkiler artmıştır.
• Patrona Halil İsyanı ile sona ermiştir.

✔ I. Mahmud Dönemi Islahatları:

• Osmanlı ordusunda Batı tarzı eğitim veren ilk askerî okul açılmıştır.
• Humbaracı Ahmet Paşa Avrupa’dan getirtilerek Osmanlı topçu sınıfı modernize edilmiştir.
• Osmanlı ordusunda teknik uzmanlardan yararlanılmaya başlanmıştır.

✔ III. Mustafa ve I. Abdülhamit Dönemi Islahatları:

• Osmanlı ordusunda Batılı subaylar yetiştirilmiştir.
• Mühendishane-i Bahrî-i Hümayun (Deniz Mühendislik Okulu) açılmıştır.
• Ekonomiyi güçlendirmek için denk bütçe politikası uygulanmıştır.

✔ III. Selim Dönemi Islahatları:

• Nizam-ı Cedit adıyla modern bir ordu kurulmuştur.
• Avrupa tarzı ilk büyük reformlar gerçekleştirilmiştir.
• Osmanlı tarihinde ilk kez yurt dışına daimi elçiler gönderilmiştir.

📌 Bu reformlar Osmanlı’yı tam anlamıyla Batılılaştırmasa da modernleşme sürecinin başlamasına neden olmuştur.

4. 18. Yüzyılda Osmanlı’nın Savaşları ve Kaybettiği Topraklar

📌 Osmanlı Devleti bu yüzyılda Avrupa’da birçok savaşa girmiş ancak başarılı olamamıştır.

✔ Osmanlı-Avusturya ve Osmanlı-Rus Savaşları:

• Osmanlı, Avusturya ve Rusya ile sürekli savaş hâlinde olmuştur.
• 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması ile Osmanlı Devleti en ağır yenilgilerinden birini almıştır.
• Kırım, Osmanlı hâkimiyetinden çıkmış ve Rusya’nın etkisi altına girmiştir.
• Osmanlı ilk kez bir devlete savaş tazminatı ödemek zorunda kalmıştır.

✔ Osmanlı-Fransa İlişkileri:

• Osmanlı, 18. yüzyılda Fransa ile dostane ilişkiler kurmuş, kapitülasyonlar genişletilmiştir.
• Fransa, Osmanlı’nın Avrupa’daki denge politikası için önemli bir müttefik hâline gelmiştir.

📌 Bu savaşlar Osmanlı Devleti’nin gerileme sürecini hızlandırmış ve Batı karşısında ciddi toprak kayıplarına yol açmıştır.

5. Osmanlı’nın Diplomasi ve Batı ile İlişkileri

📌 18. yüzyıl Osmanlı tarihinde diplomasi ve uluslararası ilişkilerin arttığı bir dönem olmuştur.

✔ Osmanlı Devleti, ilk kez Avrupa devletleriyle denge politikası izlemeye başlamıştır.
✔ Yurt dışına ilk daimi elçilikler açılmıştır.
✔ Avrupa’dan uzmanlar getirtilerek askeri ve teknik reformlar yapılmıştır.

📌 Bu süreç, Osmanlı Devleti’nin geleneksel fetih politikasından diplomasiye yönelmesine neden olmuştur.

Genel Değerlendirme: 18. Yüzyılda Osmanlı Devleti

📌 Bu yüzyılda Osmanlı, Avrupa karşısında gerilemeye devam etmiş, ancak bazı modernleşme adımları atmıştır.

✔ Lâle Devri ile başlayan reform hareketleri, askeri ve teknik yeniliklerle devam etmiştir.
✔ Osmanlı, Avrupa devletleriyle diplomatik ilişkilerini artırmış ancak denge politikasında tam anlamıyla başarılı olamamıştır.
✔ Küçük Kaynarca Antlaşması ile Osmanlı ilk kez ciddi anlamda toprak kaybetmiş ve tazminat ödemek zorunda kalmıştır.

📌 18. yüzyıl Osmanlı Devleti’nin Avrupa’ya yaklaşmaya çalıştığı ancak askeri ve ekonomik açıdan zayıfladığı bir dönemdir.

18. Yüzyılda Değişim ve Diplomasi Ünitesi Testi

📌 Aşağıdaki test, “18. Yüzyılda Değişim ve Diplomasi” ünitesini kapsayan 10 soruluk bir değerlendirme testidir.

1. Osmanlı Devleti’nin 18. yüzyılda Avrupa’daki gelişmelere ayak uydurabilmek için yaptığı en önemli değişiklik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Osmanlı Devleti’nin fetih politikasına devam etmesi
B) Avrupa’daki teknolojik gelişmeleri yakından takip etmesi ve askeri reformlar yapması
C) Osmanlı Devleti’nin kapitülasyonları kaldırması
D) Osmanlı Devleti’nin savaş politikalarından tamamen vazgeçmesi
E) Osmanlı Devleti’nin Batı ile tüm diplomatik ilişkileri kesmesi

2. 1718 Pasarofça Antlaşması Osmanlı Devleti ile hangi devletler arasında imzalanmıştır?
A) Avusturya ve Venedik
B) Fransa ve İngiltere
C) Rusya ve Lehistan
D) İran ve Safevîler
E) Almanya ve İspanya

3. Osmanlı Devleti’nde ilk defa Batı tarzı askeri ıslahatlar hangi padişah döneminde başlamıştır?
A) III. Mustafa
B) I. Mahmud
C) III. Selim
D) IV. Mehmet
E) I. Ahmet

4. Osmanlı Devleti’nde ilk matbaanın açıldığı dönem aşağıdakilerden hangisidir?
A) III. Mustafa Dönemi
B) II. Mahmud Dönemi
C) Lâle Devri
D) III. Selim Dönemi
E) IV. Murat Dönemi

5. Osmanlı Devleti’nin 18. yüzyılda Avrupa ile ilişkilerini artırmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Avrupa’daki askeri üstünlüğünü korumak istemesi
B) Osmanlı Devleti’nin bilimsel gelişmelere liderlik etmesi
C) Osmanlı Devleti’nin siyasi ve ekonomik olarak Avrupa karşısında zayıflaması
D) Osmanlı’nın fetih politikalarına hız vermesi
E) Osmanlı’nın denizaşırı sömürgeler elde etmesi

6. Osmanlı Devleti’nin Kırım’ı kaybettiği ve ilk kez savaş tazminatı ödediği antlaşma aşağıdakilerden hangisidir?
A) Pasarofça Antlaşması
B) Belgrad Antlaşması
C) Küçük Kaynarca Antlaşması
D) Prut Antlaşması
E) Karlofça Antlaşması

7. Osmanlı Devleti’nde 18. yüzyılda ilk defa Avrupa’ya daimi elçiliklerin açıldığı padişah kimdir?
A) III. Selim
B) III. Mustafa
C) I. Mahmud
D) II. Abdülhamid
E) I. Abdülhamid

8. Osmanlı Devleti’nde Nizam-ı Cedit ordusunun kurulduğu ve Avrupa tarzı reformların hız kazandığı dönem aşağıdakilerden hangisidir?
A) I. Mahmud Dönemi
B) III. Mustafa Dönemi
C) III. Selim Dönemi
D) IV. Mehmet Dönemi
E) II. Mustafa Dönemi

9. Osmanlı Devleti’nin Batı karşısında diplomasiye ağırlık verdiği ve savaşlardan uzak durmaya çalıştığı dönem aşağıdakilerden hangisidir?
A) Lâle Devri
B) Fetret Devri
C) II. Mahmud Dönemi
D) Kanuni Sultan Süleyman Dönemi
E) Yavuz Sultan Selim Dönemi

10. Osmanlı Devleti’nde 18. yüzyıl ıslahatlarının başarısız olmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Reformların halk tarafından desteklenmemesi ve geleneksel yapı tarafından engellenmesi
B) Osmanlı’nın Avrupa’dan daha fazla toprak kazanması
C) Osmanlı’nın fetih politikasını bırakmaması
D) Osmanlı Devleti’nin savaşlardan tamamen kaçınması
E) Osmanlı’nın denizaşırı sömürge faaliyetlerine girişmesi

Cevap Anahtarı

1 – B
2 – A
3 – B
4 – C
5 – C
6 – C
7 – A
8 – C
9 – A
10 – A