Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Türkiye’si Konu Anlatımı

XI-XIV. Yüzyılları Arası Anadolu’daki Siyasi Gelişmeler

📌 XI-XIV. yüzyıllar arasında Anadolu büyük siyasi değişimler yaşamıştır. Bu dönem, Türklerin Anadolu’yu yurt edinmesi, Selçuklu hâkimiyeti, Haçlı Seferleri ve Moğol istilaları gibi olaylarla şekillenmiştir.

✔ 1071 Malazgirt Zaferi, Anadolu’nun kapılarını Türklere açmış ve Türk göçlerini hızlandırmıştır.
✔ Türkiye Selçuklu Devleti (1077-1308), Anadolu’da siyasi otoriteyi sağlamış ve ticareti geliştirmiştir.
✔ Haçlı Seferleri (1096-1270), Anadolu’daki Türk varlığını tehdit etmiş ancak Türkiye Selçukluları ve diğer Türk beylikleri bu saldırılara direnmiştir.
✔ 1243 Kösedağ Savaşı, Anadolu Selçuklularının Moğollara yenilerek güç kaybetmesine ve Anadolu’da beylikler döneminin başlamasına neden olmuştur.
✔ XIV. yüzyılın başlarında Osmanlı Beyliği yükselişe geçmiş ve Anadolu’daki Türk birliğini sağlama yolunda ilerlemiştir.

📌 Bu süreçte Anadolu, Bizans ve Haçlı saldırılarına, Moğol istilasına ve iç siyasi çekişmelere sahne olmuştur. Ancak Türkler Anadolu’ya kalıcı olarak yerleşmiş ve burayı vatan hâline getirmişlerdir.

XI. Yüzyılda Anadolu’ya Yönelik Türk Göçleri

📌 XI. yüzyıl, Anadolu’ya yönelik en yoğun Türk göçlerinin yaşandığı dönemdir.

✔ Büyük Selçuklular, Anadolu’yu fethetmek için Türkmen boylarını yönlendirmiştir.
✔ Göçler genellikle Oğuz boyları tarafından gerçekleştirilmiştir.
✔ Göçler, savaşlar ve fetihlerle desteklenmiş ve kalıcı hâle getirilmiştir.
✔ Bizans’ın zayıflaması ve iç karışıklıklar yaşaması, Türklerin Anadolu’ya yerleşmesini kolaylaştırmıştır.

📌 Bu göçler sonucunda Anadolu, Bizans’ın kontrolünden çıkmaya başlamış ve Türk yurdu hâline gelmiştir.

Oğuzlar Neden Anadolu’ya Akınlar Düzenledi?

📌 Oğuzlar, XI. yüzyılda Anadolu’ya yönelik büyük akınlar düzenlemiştir. Bunun temel nedenleri şunlardır:

✔ Ekonomik Nedenler:

• Orta Asya’da kuraklık ve otlak sıkıntısı yaşanıyordu.
• Anadolu’nun geniş tarım alanları ve hayvancılık için uygun yapısı Türkleri cezbetti.

✔ Siyasi Nedenler:

• Büyük Selçuklu Devleti, Anadolu’ya yönelerek Bizans’ı zayıflatmak istiyordu.
• Bizans’ın Peçenek ve Kumanlarla savaş hâlinde olması, Anadolu’yu savunmasız bırakmıştı.

✔ Askerî Nedenler:

• Türkler, fethedilen topraklara yerleşerek yeni yurtlar oluşturmak istiyordu.
• Malazgirt Zaferi (1071), bu süreci hızlandırmıştır.

📌 Oğuzların Anadolu’ya akınları, Anadolu’nun kısa sürede Türkleşmesini sağlamış ve Bizans’ın gücünü zayıflatmıştır.

Anadolu’ya Türk Göçleri

📌 Türklerin Anadolu’ya göçü XI. yüzyıldan itibaren hız kazanmıştır.

✔ İlk büyük göç dalgası Malazgirt Zaferi sonrası yaşanmıştır.
✔ Türkmenler, özellikle Doğu ve İç Anadolu bölgelerine yerleşmiştir.
✔ Göçler hem bireysel hem de büyük boy grupları şeklinde gerçekleşmiştir.
✔ Selçukluların teşvikiyle Anadolu’daki boş alanlar doldurulmuş, yeni şehirler ve köyler kurulmuştur.

📌 Anadolu’ya yerleşen Türkler, burada yeni bir devlet ve toplum yapısı oluşturmuştur.

Türklerin Anadolu’yu Yurt Edinmelerini Kolaylaştıran Etmenler

📌 Türklerin Anadolu’da hızla yerleşmesini ve burada kalıcı hâle gelmesini sağlayan faktörler şunlardır:

✔ Anadolu’nun coğrafi yapısının göçebe yaşam tarzına uygun olması
✔ Bizans’ın iç savaşlar ve Haçlı Seferleri nedeniyle zayıflamış olması
✔ Türklerin askerî teşkilatlanmada başarılı olması
✔ Anadolu’nun verimli tarım arazileri ve su kaynaklarına sahip olması
✔ Büyük Selçuklu Devleti’nin Anadolu’da Türkmenleri desteklemesi

📌 Tüm bu etmenler, Anadolu’nun kısa sürede Türk-İslam kimliğini kazanmasını sağlamıştır.

Anadolu’da Kurulan İlk Türk Beylikleri

📌 Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra Anadolu’nun Türkleşmesi hızlanmış ve çeşitli Türk beyleri bölgelerde hâkimiyet kurmuştur.
Bu beylikler, Anadolu’da Türk-İslam kültürünün yayılmasına, şehirlerin gelişmesine ve Bizans’a karşı savunmanın sağlanmasına katkıda bulunmuştur.

✔ Kuruluşları, Türkiye Selçuklu Devleti’nden önce olmuştur.
✔ Beylikler Bizans’a karşı mücadele etmiş ve Anadolu’nun fethini kolaylaştırmıştır.
✔ Bölgesel yönetimlere sahip olsalar da Türkiye Selçuklu Devleti ile iş birliği yapmışlardır.

📌 Anadolu’da kurulan ilk Türk beylikleri ve özellikleri:

📌 Bu beylikler, Anadolu’nun İslamlaşması ve Türkleşmesinde önemli rol oynamış, çeşitli sanat ve mimari eserler bırakmışlardır.

Türkiye Selçuklu Devletinin Kuruluşu (1077-1308)

📌 Malazgirt Zaferi sonrası Anadolu’da kalıcı bir Türk devleti kurma ihtiyacı doğmuş, böylece Türkiye Selçuklu Devleti kurulmuştur.

✔ Kurucusu: Kutalmışoğlu Süleyman Şah (1077)
✔ Başkent: İznik (1097’ye kadar), Konya (1097’den itibaren)
✔ İlk Büyük Hükümdar: I. Kılıçarslan
✔ En Güçlü Dönem: I. Alaeddin Keykubad

📌 Türkiye Selçuklularının Başlıca Özellikleri:
✔ Anadolu’da kalıcı Türk-İslam devlet yapısını oluşturmuşlardır.
✔ Haçlılara ve Bizans’a karşı mücadele etmişlerdir.
✔ Ticaret yollarını kontrol altına alarak Anadolu’yu ekonomik açıdan kalkındırmışlardır.
✔ Medreseler kurarak eğitim sistemini güçlendirmişlerdir.
✔ Denizcilik faaliyetlerine önem vermişlerdir.

📌 Türkiye Selçuklu Devleti, Moğolların baskıları ve Kösedağ Savaşı (1243) sonrası zayıflamış, 1308 yılında tamamen yıkılmıştır.

Boy Birliğinden Devletleşmeye

📌 Türkler, Orta Asya’da boy teşkilatına dayalı bir yönetim anlayışına sahipti. Anadolu’da ilk başta boylar hâlinde yaşayan Türkler, zamanla birleşerek devletleşmiştir.

✔ Boy Teşkilatı: Türkler küçük topluluklar hâlinde boylara ayrılmıştır.
✔ Beylik Dönemi: Malazgirt Zaferi sonrası Anadolu’da bağımsız beylikler kurulmuştur.
✔ Devlet Aşaması: Türkiye Selçuklu Devleti’nin kurulmasıyla merkezi otorite sağlanmıştır.

📌 Boy birliklerinin devletleşmesi, Anadolu’nun siyasi istikrar kazanmasını sağlamış ve Osmanlı gibi büyük devletlerin doğuşuna zemin hazırlamıştır.

Türkiye Selçuklularında Devlet Yönetimi

📌 Türkiye Selçuklu Devleti, Büyük Selçuklu Devleti’nin yönetim sistemini benimseyerek Anadolu’da güçlü bir idari yapı oluşturmuştur.

✔ Devletin başında “Sultan” bulunurdu ve hükümdarlık yetkisini “Kut” inancına dayandırırdı.
✔ Devlet işleri “Divan” adı verilen yönetim organında görüşülürdü.
✔ Büyük Selçuklularda olduğu gibi Türkiye Selçuklularında da melik ve atabey sistemi uygulanmıştır.
✔ Toprak sistemi “İkta Sistemi” olarak düzenlenmiş ve bu sayede devlet askerî ve ekonomik açıdan güçlenmiştir.
✔ Hukuk sistemi, şer’î ve örfî hukuk kurallarına göre düzenlenmiştir.

Türkiye Selçuklularında Yönetim Anlayışı

📌 Türkiye Selçuklu Devleti, merkeziyetçi bir yönetim anlayışına sahiptir.

✔ Sultan: Devletin en yetkili kişisidir ve mutlak güç sahibidir.
✔ Melikler: Sultan ailesinden gelen kişiler farklı bölgelerde yönetici olarak atanmıştır.
✔ Atabeyler: Meliklere devlet yönetimini öğretmek amacıyla görevlendirilen deneyimli devlet adamlarıdır.
✔ Divan-ı Saltanat: Devlet yönetimi ile ilgili kararların alındığı en yüksek meclistir.

Türkiye Selçuklularında Divan Teşkilatı

📌 Türkiye Selçuklularında devlet işlerini yöneten birimler divanlar hâlinde organize edilmiştir.

✔ Divan-ı Saltanat: Devletin en yüksek yürütme organıdır.
✔ Divan-ı Arz: Ordu ve askerî işlerle ilgilenir.
✔ Divan-ı İşraf: Maliye ve denetim işlerini yürütür.
✔ Divan-ı İnşa: Resmî yazışmalardan ve diplomatik ilişkilerden sorumludur.
✔ Divan-ı Tuğra: Devletin resmi belgelerini düzenleyen birimdir.

📌 Bu yönetim sistemi, Osmanlı Devleti tarafından da büyük ölçüde benimsenmiştir.

Türkiye Selçuklularında Ordu

📌 Türkiye Selçukluları, güçlü bir ordu teşkilatına sahip olup, bu yapıyı Büyük Selçukluların sistemine dayandırmıştır.

✔ Hassa Ordusu: Sultan’a bağlı olan maaşlı askerlerden oluşur.
✔ İkta Askerleri: Devlet tarafından toprak verilen beylerin beslediği askerlerdir.
✔ Türkmenler: Sınır bölgelerini koruyan savaşçı gruplardır.
✔ Donanma Birlikleri: Denizcilik faaliyetlerini yürütmek için kurulmuştur.

📌 Türkiye Selçukluları, Bizans ve Haçlılarla mücadele etmek için güçlü bir askerî sistem oluşturmuş ve Moğol istilasına kadar bu yapıyı korumuştur.

Türkiye Selçuklularında Sosyal Hayat

📌 Türkiye Selçuklu Devleti döneminde Anadolu’da sosyal yapı, Türk-İslam kültürü ile şekillenmiş ve farklı etnik grupların bir arada yaşadığı bir sistem oluşmuştur.

✔ Toplumun büyük bölümü Türklerden oluşsa da, Rumlar, Ermeniler ve Süryaniler gibi gayrimüslim topluluklar da yaşamaktaydı.
✔ Köylerde tarımla uğraşan halk, şehirlerde ise esnaf ve tüccarlar bulunurdu.
✔ Ahilik teşkilatı, esnaf ve zanaatkârların örgütlenmesini sağlayarak sosyal dayanışmayı artırmıştır.
✔ Vakıf sistemi, halkın sosyal ve ekonomik refahını yükseltmek için kullanılmıştır.

Halkın Yaşam Tarzı

📌 Türkiye Selçuklu toplumunda halk genellikle üç ana gruba ayrılmıştır:

✔ Yönetici sınıf: Sultan, vezirler, emirler ve devlet adamları bu sınıfa dahildi.
✔ Askerî sınıf: Ordu mensupları, sipahiler ve savaşçılardan oluşurdu.
✔ Reaya (Halk): Çiftçiler, esnaflar ve tüccarlardan meydana gelmiştir.

📌 Ahilik sistemi, esnaf ve sanatkârlar arasında bir denge oluşturmuş ve toplumsal düzeni sağlamıştır.

Türkiye Selçuklularında Ekonomik Hayat

📌 Türkiye Selçukluları, Anadolu’da ticareti geliştirmek için büyük çaba sarf etmiş ve önemli ekonomik reformlar yapmıştır.

✔ İpek Yolu ve Baharat Yolu gibi önemli ticaret yolları Türkiye Selçukluları tarafından kontrol altına alınmıştır.
✔ Ticaretin güvenliğini sağlamak amacıyla kervansaraylar inşa edilmiştir.
✔ İkta sistemi sayesinde tarım ekonomisi gelişmiştir.
✔ Gümrük vergileri ve ticaret düzenlemeleri ile ekonomi güçlenmiştir.

📌 Türkiye Selçuklu Devleti, Anadolu’yu ticaretin merkezi hâline getirerek ekonomik gücünü artırmıştır.

Türkiye Selçuklularında Bilim Hayatı

📌 Türkiye Selçukluları, bilim ve eğitime büyük önem vermiştir.

✔ Nizamiye Medreseleri başta olmak üzere birçok eğitim kurumu açılmıştır.
✔ Matematik, astronomi ve tıp gibi alanlarda önemli bilim insanları yetişmiştir.
✔ İbn-i Sina ve Farabi gibi bilim adamlarının çalışmaları bu dönemde yaygınlaşmıştır.
✔ Medreselerde dinî ve fen bilimleri bir arada okutulmuştur.

📌 Bu dönemde eğitim kurumları, Osmanlı Devleti’ne de örnek teşkil etmiştir.

Türkiye Selçuklularında Kültürel Hayat

📌 Sanat, mimari ve edebiyat alanlarında önemli gelişmeler yaşanmıştır.

✔ Camiler, medreseler, kervansaraylar ve hanlar inşa edilerek kültürel miras oluşturulmuştur.
✔ Hat, tezhip, minyatür ve çini sanatları gelişmiştir.
✔ Mevlana ve Yunus Emre gibi önemli şahsiyetler, edebiyat ve tasavvuf alanında büyük katkılar sunmuştur.

📌 Türkiye Selçukluları döneminde kültürel miras Anadolu’nun her yerine yayılmıştır.

Türkiye Selçuklularından Kalma Eserler

📌 Türkiye Selçukluları, Anadolu’da kalıcı bir medeniyet kurarak birçok sanat ve mimari eser bırakmıştır.
✔ Bu eserler cami, medrese, han, köprü, kervansaray ve türbe gibi çeşitli yapılardan oluşmaktadır.
✔ Mimari eserlerde taş işçiliği, süsleme sanatı ve geometrik desenler ön plandadır.
✔ Bunlar, Osmanlı mimarisine ilham vermiştir.

Türkiye Selçuklularına Ait Önemli Mimari Eserler

📌 Türkiye Selçuklularından günümüze ulaşan bazı önemli eserler şunlardır:

✔ Camiler:

• Alaeddin Camii (Konya) – Türkiye Selçuklularının en büyük camisi
• Ulu Camii (Niğde) – Selçuklu mimarisinin önemli örneklerinden
• Sahip Ata Camii (Konya) – Taş işçiliği ile dikkat çeken bir yapı

✔ Medreseler:

• Karatay Medresesi (Konya) – Çini süslemeleriyle ünlü
• İnce Minareli Medrese (Konya) – Taş işçiliği ve görkemli minaresiyle dikkat çeker
• Çifte Minareli Medrese (Erzurum) – Anadolu’daki en büyük medreselerden biri

✔ Kervansaraylar:

• Sultan Hanı (Aksaray) – Anadolu’nun en büyük kervansarayı
• Zazadin Hanı (Konya) – Tüccarları koruma amacıyla yapılmıştır
• Ağzıkarahan (Aksaray) – Anadolu Selçuklularının önemli ticaret merkezlerinden

✔ Türbeler:

• Mevlana Türbesi (Konya) – Mevlana Celaleddin Rumi’nin kabri
• Alaeddin Keykubat Türbesi (Konya) – Selçuklu sultanlarına ait önemli bir türbe

📌 Bu eserler, Selçukluların sanat, kültür ve ticarete verdiği önemi göstermektedir.

Haçlı Seferleri (1096-1270)

📌 Haçlı Seferleri, Hristiyan Avrupa’nın Papa önderliğinde, Müslümanların elinde bulunan kutsal toprakları (Kudüs ve çevresi) ele geçirmek amacıyla düzenlediği askerî seferlerdir.

✔ 1096-1270 yılları arasında toplamda sekiz büyük Haçlı Seferi düzenlenmiştir.
✔ Haçlı Seferleri, İslam dünyasında büyük yıkımlara sebep olmuş ancak Türklerin Anadolu’daki varlığını sona erdirememiştir.
✔ Seferler sırasında Anadolu, Bizans, Selçuklular ve Eyyubîler arasında yoğun mücadelelere sahne olmuştur.

Haçlı Seferlerinin Nedenleri

Haçlı Seferlerinin Dini Sebepleri

📌 Hristiyan dünyasının en büyük hedefi, Müslümanların elinde bulunan Kudüs ve çevresini geri almaktı.

✔ Papa ve kilise, Hristiyanları kutsal savaşa teşvik etti.
✔ Haçlı askerlerine cennet vaat edildi ve günahlarının bağışlanacağı söylendi.
✔ İslam dünyasının gücü karşısında Hristiyan Avrupa birleşmeye çalıştı.

Haçlı Seferlerinin Siyasi Sebepleri

📌 Avrupa’daki feodal beyler ve krallar, Haçlı Seferleri sayesinde daha fazla toprak kazanmak istiyordu.

✔ Feodal beyler, şöhret ve servet elde etmek istediler.
✔ Bizans İmparatorluğu, Türklerin ilerleyişini durdurmak için Avrupa’dan yardım istedi.
✔ Avrupa’daki siyasi istikrarsızlık, hükümdarların dikkatini doğuya çevirmesine neden oldu.

Haçlı Seferlerinin Ekonomik Sebepleri

📌 Doğu’nun zenginlikleri ve ticaret yollarının kontrolü Haçlıları cezbediyordu.

✔ Ticaret yollarını ele geçirmek isteyen İtalyan şehir devletleri (Venedik, Cenova, Pisa) seferlere destek verdi.
✔ Avrupa’da yaşanan ekonomik kriz nedeniyle soylular, yeni gelir kaynakları arayışına girdi.
✔ Doğu’nun lüks malları (ipek, baharat, değerli taşlar) Avrupa’da büyük ilgi uyandırıyordu.

Haçlı Seferlerinin Sonuçları

Haçlı Seferlerinin Siyasi Sonuçları

📌 Haçlı Seferleri, Avrupa ve İslam dünyası açısından önemli siyasi değişimlere yol açmıştır.

✔ Bizans geçici olarak güçlendi ancak Latin istilası sonrası tekrar zayıfladı.
✔ Selçuklular, Anadolu’da Haçlılarla uzun süren savaşlar yaptı ve Batı Anadolu’daki ilerlemeleri durdu.
✔ Eyyubîler ve Memlükler, Haçlılarla mücadele ederek İslam dünyasında öne çıktılar.

Haçlı Seferlerinin Ekonomik Sonuçları

📌 Avrupa’nın ekonomik yapısını kökten değiştiren gelişmeler yaşanmıştır.

✔ Ticaret yolları değişmiş, İtalyan şehir devletleri Akdeniz ticaretinde söz sahibi olmuştur.
✔ Doğu’dan getirilen lüks mallar (ipek, baharat, kağıt) Avrupa’da ekonomik hareketliliği artırmıştır.
✔ Avrupa’da para ekonomisi güçlenmiş, feodal yapı zayıflamaya başlamıştır.

Haçlı Seferlerinin Dini Sonuçları

📌 Haçlı Seferleri, Hristiyan dünyasında kilisenin otoritesini sarsmıştır.

✔ Papa’nın itibarı azalmış, krallar ve merkezi yönetimler güçlenmiştir.
✔ Müslüman dünyasında cihat anlayışı güçlenmiş ve Haçlılara karşı bir birlik oluşmuştur.
✔ Avrupa’da farklı inançlara karşı hoşgörüsüzlük artmıştır (Engizisyon Mahkemeleri kurulmuştur).

Haçlı Seferlerinin Bilimsel ve Kültürel Sonuçları

📌 Avrupalılar, Doğu’nun bilim ve teknolojisinden etkilenerek Rönesans’a zemin hazırlamıştır.

✔ Müslüman bilim insanlarının eserleri Avrupa’ya taşınmıştır.
✔ Kağıt, matbaa, pusula gibi teknolojiler Avrupa’ya ulaşmıştır.
✔ İslam mimarisi ve sanat anlayışı Batı dünyasında ilgi görmeye başlamıştır.

📌 Sonuç olarak, Haçlı Seferleri Avrupa’yı değiştiren, Osmanlı Devleti’nin doğuşuna zemin hazırlayan bir olay olmuştur.

Moğol İstilası Sonrası Anadolu’nun Siyasi ve Toplumsal Durumu

📌 XIII. yüzyılda Moğollar, Asya ve Ortadoğu’da büyük bir güç hâline gelmiş ve geniş çaplı istilalar düzenlemiştir.
✔ Cengiz Han liderliğinde kurulan Moğol İmparatorluğu, Çin’den Avrupa’ya kadar geniş bir coğrafyada etkili olmuştur.
✔ Moğollar, 1218’den itibaren Harzemşahlar Devleti’ni yıkarak Anadolu sınırlarına ulaşmıştır.
✔ 1243 Kösedağ Savaşı, Moğolların Anadolu’yu hâkimiyeti altına almasının en önemli adımı olmuştur.

1243 Kösedağ Savaşı ve Sonuçları

📌 Kösedağ Savaşı (1243), Anadolu Selçuklu Devleti ile Moğollar arasında gerçekleşmiş ve Moğolların kesin zaferiyle sonuçlanmıştır.

✔ Savaşın tarafları:

• Anadolu Selçuklu Devleti (II. Gıyaseddin Keyhüsrev)
• Moğollar (Baycu Noyan komutasında)

📌 Savaşın Nedenleri:
✔ Moğolların Anadolu’yu ele geçirmek istemesi
✔ Anadolu Selçuklularının Moğollara karşı bağımsızlıklarını koruma çabası
✔ Büyük Selçukluların yıkılmasından sonra Anadolu’nun Moğol baskısına açık hâle gelmesi

📌 Savaşın Sonuçları:
✔ Türkiye Selçuklu Devleti ağır bir yenilgi alarak Moğollara bağımlı hâle geldi.
✔ Anadolu’da siyasi istikrar bozuldu ve merkezi otorite zayıfladı.
✔ Selçuklular Moğollara haraç ödemek zorunda kaldı.
✔ Anadolu’da halk üzerindeki vergi yükü arttı, ekonomik kriz derinleşti.
✔ Türk beyleri, Moğolların baskısından kaçarak batıya doğru göç etmeye başladı.

📌 Bu savaş, Anadolu’daki Selçuklu yönetiminin sonunu hazırlamış ve Beylikler Dönemi’ni başlatmıştır.

Kösedağ Savaşından Sonra Anadolu’da Kurulan Türk Beylikleri

📌 Kösedağ Savaşı sonrası Anadolu’da merkezi yönetim zayıflayınca, çeşitli Türk beylikleri ortaya çıkmıştır.
✔ Bu beylikler, Moğol baskısından kaçan Türkmenler tarafından kurulmuş ve Anadolu’nun Türkleşmesini hızlandırmıştır.

📌 Beylikler ve Özellikleri:

📌 Bu beylikler Osmanlı Devleti’nin Anadolu’daki Türk birliğini sağlama sürecinde önemli rol oynamıştır.

📌 SONUÇ:

✔ Moğol istilası sonrası Anadolu’da merkezi otorite çökmüş ve siyasi parçalanma yaşanmıştır.
✔ Anadolu Selçuklu Devleti fiilen sona ermiş, Anadolu Beylikleri dönemi başlamıştır.
✔ Osmanlı Beyliği, diğer beyliklerden sıyrılarak güçlü bir devlet hâline gelmiştir.
✔ Anadolu’da beylikler arası mücadeleler Osmanlı’nın güçlenmesiyle sona erecektir.

Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Türkiyesi Ünitesi Testi

📌 Aşağıdaki test, “Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Türkiyesi” ünitesini kapsayan 10 soruluk bir değerlendirme testidir.

1. Aşağıdakilerden hangisi, Türklerin XI. yüzyıldan itibaren Anadolu’yu yurt edinmelerini kolaylaştıran etkenlerden biri değildir?
A) Bizans’ın iç karışıklıklar ve taht mücadeleleri yaşaması
B) Anadolu’nun geniş otlaklara sahip olması
C) Selçuklu ordusunun güçlü bir askerî teşkilata sahip olması
D) Moğol istilalarının Anadolu’da siyasi istikrar sağlaması
E) Anadolu’daki yerli halkın bazı bölgelerde Türklere direnmemesi

2. Aşağıdaki Türk beyliklerinden hangisi, Anadolu’da kurulan ilk denizci beylik olarak kabul edilir?
A) Danişmentliler
B) Saltuklular
C) Mengücekler
D) Artuklular
E) Çaka Beyliği

3. Türkiye Selçuklu Devleti’nin ilk başkenti aşağıdakilerden hangisidir?
A) Konya
B) İznik
C) Sivas
D) Erzurum
E) Amasya

4. Türkiye Selçuklu Devleti’nde devlet işlerinin görüşüldüğü en yüksek yönetim organı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Divan-ı Saltanat
B) Divan-ı Arz
C) Divan-ı İşraf
D) Divan-ı İnşa
E) Divan-ı Tuğra

5. Anadolu Selçuklu Devleti döneminde ticaretin gelişmesini sağlamak için aşağıdaki uygulamalardan hangisi gerçekleştirilmemiştir?
A) Kervansaraylar inşa edilmiştir.
B) Ticaret yolları üzerinde güvenlik sağlanmıştır.
C) Gümrük vergileri artırılmıştır.
D) Ticaret yapan tüccarlara kredi desteği sağlanmıştır.
E) Yabancı tüccarlara vergi muafiyeti getirilmiştir.

6. 1243 Kösedağ Savaşı aşağıdaki iki devlet arasında yapılmıştır?
A) Bizans – Anadolu Selçukluları
B) Memlükler – Haçlılar
C) Osmanlılar – Akkoyunlular
D) Moğollar – Anadolu Selçukluları
E) Gazneliler – Büyük Selçuklular

7. Kösedağ Savaşı’nın (1243) Anadolu üzerindeki sonuçlarından biri değildir?
A) Anadolu Selçuklu Devleti’nin Moğollara bağımlı hâle gelmesi
B) Anadolu’da siyasi birliğin bozulması
C) Anadolu Selçuklu sultanlarının Moğollara vergi ödemeye başlaması
D) Osmanlı Devleti’nin Anadolu’daki beylikleri birleştirmesi
E) Anadolu’da yeni Türk beyliklerinin ortaya çıkması

8. Aşağıdakilerden hangisi Haçlı Seferleri’nin sonuçlarından biri değildir?
A) Bizans’ın Haçlılar tarafından işgal edilmesi
B) Avrupa’da feodalizmin zayıflaması
C) Avrupa’nın Doğu’nun bilim ve teknolojisiyle tanışması
D) İslam dünyasının siyasi birliğinin güçlenmesi
E) Doğu ve Batı arasındaki ticaretin canlanması

9. Aşağıdaki beyliklerden hangisi Osmanlı Devleti’ne çeyiz yoluyla katılmıştır?
A) Germiyanoğulları
B) Karamanoğulları
C) Aydınoğulları
D) Candaroğulları
E) Dulkadiroğulları

10. Aşağıdaki eserlerden hangisi Türkiye Selçuklu Devleti dönemine ait değildir?
A) Alaeddin Camii
B) Sultan Hanı
C) Mevlana Türbesi
D) Divriği Ulu Camii
E) Selimiye Camii

Cevap Anahtarı

1 – D
2 – E
3 – B
4 – A
5 – C
6 – D
7 – D
8 – D
9 – A
10 – E