6.Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Zararlı Alışkanlıklar Konu Anlatımı

İnsan hayatı, doğru ve yanlış seçimlerle şekillenir. Kimi alışkanlıklar insan sağlığına, karakterine ve toplum içindeki konumuna olumlu katkılar sağlarken, bazı alışkanlıklar bireye ve çevresine zarar verir. Zararlı alışkanlıklar, fiziksel, ruhsal ve sosyal açıdan bireyi olumsuz etkileyen davranışlardır. Bu ünitede zararlı alışkanlıkların neler olduğu, bu alışkanlıklara neden başlandığı ve korunma yolları üzerinde duracağız. Ayrıca Hz. Yahya’nın örnek yaşamını ve Tebbet Suresi’nin anlamını ele alacağız.

1. Zararlı Alışkanlıklar

Zararlı alışkanlıklar, bireyin sağlığını, ailesini, sosyal çevresini ve toplumunu olumsuz etkileyen davranışlar ve bağımlılıklardır. Bu alışkanlıklara sahip bireyler zamanla fiziksel ve ruhsal sorunlar yaşayabilir. İşte bazı yaygın zararlı alışkanlıklar:

• Sigara Kullanımı: Akciğer hastalıklarına, kalp rahatsızlıklarına ve bağımlılığa yol açar.
• Alkol Kullanımı: Karaciğer hastalıklarına, sosyal problemlere ve bağımlılığa sebep olabilir.
• Uyuşturucu Maddeler: Beyin fonksiyonlarını bozar, bağımlılık yapar ve ölüme bile neden olabilir.
• Kumar ve Kötü Arkadaş Çevresi: Maddi zararlarla birlikte ahlaki çöküşe de yol açabilir.
• Teknoloji Bağımlılığı: Zaman yönetimini bozar, sosyal ilişkileri zayıflatır ve akademik başarısızlığa neden olabilir.

Allah, insanlara sağlıklı ve dengeli bir yaşam sürmelerini tavsiye etmiş, bedenimize zarar verecek alışkanlıklardan kaçınmamızı istemiştir. Kur’an-ı Kerim’de bu konu ile ilgili şöyle buyrulmuştur:

“Kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayın…” (Bakara, 2/195)

2. Zararlı Alışkanlıklara Başlama Sebepleri

İnsanlar zararlı alışkanlıklara çeşitli sebeplerle başlayabilirler. Bu nedenler arasında:

• Merak ve Deneme İsteği: Özellikle gençler, çevresindeki insanları taklit ederek veya merak ettikleri için bu alışkanlıklara yönelebilir.
• Arkadaş Çevresi: Kötü arkadaş ortamı, bireyi yanlış yönlendirebilir.
• Aile İçi Problemler: Aile içinde yaşanan huzursuzluklar, bireyin yanlış alışkanlıklara yönelmesine neden olabilir.
• Özenti ve Taklit: Medyada veya çevrede gördüğü kişileri taklit etme isteği bireyi yanlış yollara sürükleyebilir.
• Stres ve Mutsuzluk: Sorunlarla başa çıkamayan kişiler, yanlış alışkanlıklara sığınarak rahatlamak isteyebilir.

3. Zararlı Alışkanlıklardan Korunma Yolları

Zararlı alışkanlıklardan korunmak için bireylerin ve toplumun alması gereken bazı önlemler vardır:

• Bilgi Sahibi Olmak: Zararlı alışkanlıkların zararları hakkında doğru bilgiye sahip olmak, bireylerin bu alışkanlıklardan kaçınmasını sağlar.
• İyi Bir Çevre Edinmek: İyi arkadaş çevresi ve destekleyici bir aile ortamı, bireyin sağlıklı alışkanlıklar edinmesine yardımcı olur.
• Dini ve Ahlaki Değerlere Bağlı Kalmak: Dinimiz, bedenimize ve ruhumuza zarar veren her şeyden kaçınmamızı öğütler.
• Alternatif Aktivitelerle Meşgul Olmak: Spor, sanat, kitap okuma gibi faydalı uğraşlar edinmek, zararlı alışkanlıklara yönelmeyi engelleyebilir.
• Profesyonel Destek Almak: Bağımlılık geliştiren kişiler için uzman desteği almak, zararların önüne geçebilir.

Peygamber Efendimiz (s.a.v) şöyle buyurmuştur:

“İnsana fayda vermeyen şeyleri terk etmesi, onun iyi bir Müslüman olduğunun göstergesidir.” (Tirmizî, Zühd, 11)

4. Hz. Yahya – Tebbet Suresi ve Anlamı

Hz. Yahya Kimdir?

Hz. Yahya, Kur’an-ı Kerim’de adı geçen peygamberlerden biridir. Allah tarafından kendisine hikmet verilmiş, doğru yolu göstermesi için görevlendirilmiştir. Hz. Yahya, insanları doğruluğa ve haramlardan sakınmaya çağıran bir peygamberdir. Onun hayatı, sadelik ve Allah’a olan derin bağlılık ile örnek olmuştur.

Kur’an’da Hz. Yahya hakkında şöyle buyrulmuştur:

“Ey Yahya! Kitabı kuvvetle tut…” (Meryem, 19/12)

Tebbet Suresi ve Anlamı

Tebbet Suresi, Kur’an-ı Kerim’in 111. suresidir. Bu sure, Hz. Muhammed’e karşı düşmanlık besleyen Ebu Leheb ve onun hanımının kötü akıbetini anlatır.

Meali:

1. Ebu Leheb’in elleri kurusun! Kurudu da.
2. Malı ve kazandıkları ona fayda vermedi.
3. O, alevli bir ateşe girecektir.
4. Karısı da, odun hamalı olarak.
5. Boynunda bükülmüş bir ip olduğu halde.

Bu sure, kötü niyetli insanların yaptıkları kötülüklerin karşılıksız kalmayacağını ve Allah’ın adaletinin her zaman üstün olduğunu hatırlatmaktadır.

Ünite Değerlendirme Testi

1. Zararlı alışkanlıklar bireyi nasıl etkiler?
A) Sadece fiziksel zarar verir.
B) Bireyin hem fiziksel hem ruhsal sağlığını etkiler.
C) Hiçbir etkisi yoktur.
D) Kişiyi daha mutlu yapar.

2. Zararlı alışkanlıklara başlama nedenlerinden biri aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bilinçli hareket etmek
B) Merak ve özenti
C) Aile desteği almak
D) Sağlıklı beslenmek

3. Aşağıdakilerden hangisi zararlı alışkanlıklardan korunma yollarından biridir?
A) Kötü arkadaşlarla vakit geçirmek
B) Bilinçlenmek ve sağlıklı aktivitelerle meşgul olmak
C) Stresi artıran ortamlarda bulunmak
D) Zararlı alışkanlıklara yönelmek

4. Hz. Yahya’nın en önemli özelliği nedir?
A) Kötü alışkanlıklara teşvik etmesi
B) Doğru yolu göstermesi ve ahlaki değerlere önem vermesi
C) İnsanlara zarar vermesi
D) Ticaret yapması

5. Tebbet Suresi kim hakkında indirilmiştir?
A) Hz. İbrahim
B) Ebu Leheb
C) Hz. Musa
D) Hz. Nuh

6. Kur’an’da zararlı alışkanlıklardan korunma ile ilgili hangi ayet yer alır?
A) “Kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayın…” (Bakara, 2/195)
B) “Oku, Rabbin en büyük öğreticidir…” (Alak, 96/1-2)
C) “Oruç size farz kılındı…” (Bakara, 2/183)
D) “Namazı dosdoğru kılın…” (Bakara, 2/110)

Cevap Anahtarı: 1-B, 2-B, 3-B, 4-B, 5-B, 6-A