TYT Türkçe Yazım Kuralları Konu Anlatımı

Dil, toplumların ortak iletişim aracıdır ve bu iletişimin sağlıklı olması için yazılı dilde belirli kurallara uyulması gerekir. Yazım kuralları, dilin standartlaşmasını ve yazılı anlatımın daha anlaşılır olmasını sağlar. Türkçede yazım kurallarına uyulmaması, cümlenin anlamını değiştirebilir ve yanlış anlamalara yol açabilir.

Özellikle bağlaç olan “de” ve “ki”nin yazımı, büyük harf kullanımı, özel isimlere gelen eklerin doğru yazımı gibi konular, hem günlük hayatta hem de TYT Türkçe sınavında sıkça karşımıza çıkar. TYT’de her yıl en az 1-2 soru doğrudan yazım kurallarına dayalı olarak sorulmaktadır.

Bu ünitede büyük harf kullanımı, kısaltmaların ve sayıların yazımı, birleşik ve ayrı yazılan kelimeler, bağlaç ve eklerin doğru kullanımı gibi konuları detaylı bir şekilde ele alacağız. Her başlık altında bol örnek vererek konunun daha iyi anlaşılmasını sağlayacağız.

Şimdi ilk konumuz “Büyük Harflerin Kullanımı” ile başlayalım! 🚀

Büyük Harflerin Kullanımı

Büyük harfler, Türkçede belirli durumlarda kullanılan ve yazım kurallarının en önemli bölümlerinden biri olan bir konudur. Büyük harflerin doğru kullanılması, cümlede vurguyu ve anlam bütünlüğünü sağlamaya yardımcı olur.

1.1. Cümlelerin Başında Büyük Harf Kullanımı

📌 Her cümlenin ilk kelimesi büyük harfle başlar.

✅ Örnekler:

• Bugün hava çok güzel.
• Sınavda dikkatli olmak gerekir.
• Ders çalışırken not almak önemlidir.

📌 Tırnak içinde verilen cümleler de büyük harfle başlar.

✅ Örnekler:

• Öğretmenimiz, “Dersleri düzenli tekrar edin.” dedi.
• Atatürk, “Hayatta en hakiki mürşit ilimdir.” demiştir.

📌 İki noktadan (:) sonra gelen açıklama cümlesi büyük harfle başlar.

✅ Örnekler:

• Öğretmen şöyle dedi: “Sınav sonuçları yarın açıklanacak.”
• Mustafa Kemal Atatürk şu sözü söylemiştir: “Ne mutlu Türk’üm diyene!”

📌 Özel adlardan sonra gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır ve özel adın ilk harfi büyük kalır.

✅ Örnekler:

• Ankara’dan döndük.
• Türkiye’yi çok seviyorum.
• Ahmet’in kalemi kayboldu.

1.2. Özel İsimlerin Yazımı

Türkçede özel isimler her zaman büyük harfle başlar.

📌 Kişi isimleri büyük harfle başlar.

✅ Örnekler:

• Ali, Ayşe, Zeynep, Mustafa, Mehmet
• Mevlâna, Yunus Emre, Nazım Hikmet

📌 Devlet, millet ve din adları büyük harfle yazılır.

✅ Örnekler:

• Türkiye Cumhuriyeti, Osmanlı Devleti, Avrupa Birliği
• Türk, Alman, İngiliz, Japon
• İslam, Hristiyanlık, Budizm

📌 Kurum ve kuruluş adları büyük harfle başlar.

✅ Örnekler:

• Türk Dil Kurumu, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Anadolu Lisesi
• Yüksek Seçim Kurulu, İçişleri Bakanlığı

📌 Kitap, dergi, gazete, sinema ve tiyatro eserlerinin ilk harfi büyük yazılır.

✅ Örnekler:

• Nutuk, Suç ve Ceza, Çalıkuşu
• Cumhuriyet Gazetesi, Sabah Gazetesi
• Vakit Dergisi, Bilim ve Teknik Dergisi

🚫 Ancak, bağlaç olan “ve, ile, ya, ki” gibi kelimeler büyük harfle başlamaz.

✅ Örnekler:

• Sefiller ve Notre Dame’ın Kamburu
• Yeraltından Notlar ile Beyaz Geceler

1.3. Özel İsimlere Gelen Eklerin Yazımı

📌 Özel isimlere ek geldiğinde kesme işareti kullanılır.

✅ Örnekler:

• Türkiye’nin gelişimi hızla devam ediyor.
• Atatürk’ün ilkeleri tüm dünyaya örnek olmuştur.
• Ali’yi sinemada gördüm.

🚫 Ancak, bazı durumlarda kesme işareti kullanılmaz:

• TBMM’ye (Doğru ✅)
• ABD’den (Doğru ✅)
• TÜBİTAK’a (Doğru ✅)

TYT’de Büyük Harf Kullanımıyla İlgili Soru Tipleri

📌 1️⃣ “Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harf kullanımıyla ilgili bir yanlışlık vardır?”
📌 2️⃣ “Aşağıdaki özel isimlerden hangisine gelen ek yanlış yazılmıştır?”
📌 3️⃣ “Aşağıdaki eser adlarından hangisinin yazımı doğrudur?”

📍 Örnek Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin kullanımıyla ilgili bir hata yapılmıştır?

A) Bu yıl Türkiye’den birçok turist Fransa’ya gitti.
B) Sabah Gazetesi’ni her gün okuyorum.
C) Mevlana’nın öğretileri günümüzde de geçerlidir.
D) Mustafa kemal atatürk, 1923’te Türkiye Cumhuriyeti’ni kurmuştur. ❌

Çözüm:
📌 “Mustafa kemal atatürk” yerine “Mustafa Kemal Atatürk” olması gerekir.

Özet:

• Cümlelerin başı, özel isimler, kurum ve kuruluş adları büyük harfle yazılır.
• Özel isimlere ek geldiğinde kesme işareti kullanılır.
• Eser adlarında bağlaç ve edatlar küçük harfle yazılır.

Kısaltmaların Yazımı

Türkçede sıkça kullanılan kısaltmaların yazımı belirli kurallara bağlıdır. Bazı kısaltmalar tamamen büyük harflerle yazılırken, bazıları küçük harflerle yazılır ve ek alırken farklı kurallara tabi olurlar. TYT Türkçe’de yazım kurallarıyla ilgili sorularda kısaltmaların ek alması özellikle sınanır.

2.1. Büyük Harflerle Yazılan Kısaltmalar

📌 Tamamen büyük harflerden oluşan kısaltmalar ek alırken kesme işareti ile ayrılır.
📌 Ek getirilirken kısaltmadaki son harfin okunuşuna göre ünlü uyumu sağlanır.

✅ Örnekler:

• TÜBİTAK’a başvurdum. (TÜBİTAK’ın son harfi “K” okunur, ek “a” olur.)
• TBMM’nin aldığı kararlar önemli.
• THY’den bilet aldım.
• MEB’e bağlı okullarda eğitim devam ediyor.

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “TBMMde” yerine “TBMM’de” ✅
❌ “MEBden” yerine “MEB’den” ✅

2.2. Küçük Harflerle Yazılan Kısaltmalar

📌 Genellikle ölçü birimleri ve bilimsel kısaltmalar küçük harflerle yazılır.
📌 Bu kısaltmalar ek alırken kesme işareti kullanılmaz.

✅ Örnekler:

• 20 kg ağırlığında bir çanta.
• 30 cm uzunluğundaki ipi kullan.
• Elektrik akımı 220 V’a ulaştı.
• Araç 100 km hızla gidiyordu.

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “100 km’yi” yerine “100 km’yi” ❌ (Kesme işareti gerekmez.)

2.3. Özel İsimlerden Oluşan Kısaltmalar

📌 Özel isimlerin kısaltmalarında her kelimenin ilk harfi büyük yazılır.

✅ Örnekler:

• Boğaziçi Üniversitesi → BÜ
• Orta Doğu Teknik Üniversitesi → ODTÜ
• Türkiye Büyük Millet Meclisi → TBMM
• Radyo Televizyon Üst Kurulu → RTÜK

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “Tbmm” yerine “TBMM” ✅
❌ “OdTÜ” yerine “ODTÜ” ✅

2.4. Kısaltmalara Ek Getirilmesi

Büyük harflerle yazılan kısaltmalara gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır.

✅ Örnekler:

• ODTÜ’ye kayıt yaptırdım.
• RTÜK’ün yeni kararları açıklandı.
• BÜ’den mezun oldum.

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “RTÜKün” yerine “RTÜK’ün” ✅
❌ “ODTÜye” yerine “ODTÜ’ye” ✅

2.5. TYT’de Kısaltmaların Yazımıyla İlgili Soru Tipleri

📌 1️⃣ “Aşağıdaki cümlelerden hangisinde kısaltmaların yazımı ile ilgili bir hata yapılmıştır?”
📌 2️⃣ “Aşağıdaki kısaltmalardan hangisine ek getirildiğinde yanlış yazılmıştır?”
📌 3️⃣ “Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısaltmalara ek getirilmesi doğrudur?”

📍 Örnek Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısaltmaların yazımı doğrudur?

A) TBMMde önemli kararlar alındı. 🚫
B) TÜBİTAK’a yeni projeler sunuldu. ✅
C) 25 cm’lik bir cetvel kullandım. 🚫
D) THYnın yeni uçuşları başladı. 🚫

Çözüm:
📌 “TÜBİTAK’a” kelimesinde ek kesme işareti ile ayrıldığı için doğru kullanılmıştır.

Özet:

• Büyük harfli kısaltmalara ek gelirken kesme işareti kullanılır.
• Ölçü birimi ve bilimsel terimlerin kısaltmalarına ek gelirken kesme işareti kullanılmaz.
• Özel isimlerden oluşan kısaltmalarda her kelimenin ilk harfi büyük yazılır.

Sayıların Yazımı

Türkçede sayıların yazımı belirli kurallara bağlıdır. Bazı durumlarda rakamlar, bazı durumlarda ise harfler kullanılır. Özellikle TYT Türkçe’de sıkça karşımıza çıkan bu konu, yanlış anlamaların ve yazım hatalarının önüne geçmek için önemlidir.

3.1. Sayıların Rakam veya Yazıyla Yazılması

📌 Genel kural:

• Tek basamaklı ve iki basamaklı sayılar genellikle yazıyla yazılır.
• Üç ve daha fazla basamaklı sayılar rakamla yazılır.
• Resmî belgelerde, bilimsel ve teknik metinlerde rakam kullanımı yaygındır.

✅ Örnekler:

• On beş öğrenci sınava girdi.
• Doksan sekiz yaşında vefat etti.
• Bu kitap 324 sayfadır.
• Öğrenci sayısı 1.250 oldu.

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “10 beş kişi geldi.” yerine “On beş kişi geldi.” ✅
❌ “100 kişi katıldı.” yerine “Yüz kişi katıldı.” ✅

3.2. Para Birimlerinin Yazımı

📌 Para birimleri rakamla yazılır, birim adları kısaltılabilir veya açık yazılabilir.

✅ Örnekler:

• Bu ürün 500 TL’dir.
• Yemek için 200 lira ödedi.
• Dolar kuru 28,50 TL oldu.

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “50 Türk lirası ödedi.” yerine “50 TL ödedi.” ✅

3.3. Saatlerin Yazımı

📌 Saatler rakam veya harf ile yazılabilir.

✅ Örnekler:

• Saat 14.30’da buluşalım.
• Toplantı sabah dokuzda başlayacak.
• Film 19:00’da başlıyor.

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “Saat 14,30’da buluşalım.” yerine “Saat 14.30’da buluşalım.” ✅

3.4. Tarihlerin Yazımı

📌 Tarihlerin yazımı birkaç farklı şekilde olabilir:

✅ Örnekler:

• 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edildi.
• 10 Kasım 1938’de Atatürk vefat etti.
• 23.04.1920 (Resmî yazışmalarda bu format kullanılabilir.)

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “29 ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edildi.” yerine “29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edildi.” ✅

3.5. Sıra Sayılarının Yazımı

📌 Sıra sayıları yazıyla veya rakamla gösterilebilir.
📌 Rakamla yazıldığında kesme işareti ile ek ayrılır.

✅ Örnekler:

• Dördüncü sınıfa geçti.
• 5. kattayız.
• 2.’lik ödülünü aldı.
• İkinci Dünya Savaşı 1939’da başladı.

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “5inci kattayız.” yerine “5. kattayız.” ✅

3.6. TYT’de Sayıların Yazımıyla İlgili Soru Tipleri

📌 1️⃣ “Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sayıların yazımı ile ilgili bir hata vardır?”
📌 2️⃣ “Aşağıdaki seçeneklerden hangisi doğru yazılmıştır?”
📌 3️⃣ “Tarihlerin ve sıra sayıların doğru yazımı ile ilgili sorular.”

📍 Örnek Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sayıların yazımıyla ilgili bir hata vardır?

A) 7. katta oturuyoruz.
B) 23 Nisan 1920’de TBMM açıldı.
C) Saat 12.00’da yemek yiyelim. ❌
D) Yüz yirmi beş öğrenci mezun oldu.

Çözüm:
📌 Saat yazımında “12.00’da” yerine “12.00’de” olmalıdır.

Özet:

• Tek ve iki basamaklı sayılar yazıyla, büyük sayılar rakamla yazılır.
• Para birimleri rakamla yazılır (50 TL, 100 Euro).
• Tarihlerin yazımı “23 Nisan 1920” veya “23.04.1920” olabilir.
• Sıra sayıları rakamla yazıldığında kesme işareti ile ek ayrılır (5.’lik, 2.’lik).

Birleşik ve Ayrı Yazılan Kelimeler

Türkçede bazı kelimeler birleşik yazılırken, bazıları ayrı yazılır. Birleşik kelimelerin ve deyimlerin yazımı TYT Türkçe sınavında sıkça karşılaşılan konulardan biridir. Kelimenin birleşik mi, ayrı mı yazılması bazen ses değişimlerine ve anlam kaymalarına bağlıdır. Bu nedenle kuralları bilmek yazım hatalarının önüne geçer.

4.1. Birleşik Kelimelerin Yazımı

📌 İki ya da daha fazla kelimenin bir araya gelerek yeni bir anlam kazanması sonucu birleşik kelimeler oluşur.
📌 Bazı birleşik kelimelerde ses değişimleri (düşme, türeme) olabilir.
📌 Yardımcı fiillerle oluşan birleşik kelimeler genellikle bitişik yazılır.

✅ Örnekler:

• Kayıp + etmek → Kaybetmek
• Fark + etmek → Fark etmek (Ayrı yazılır, çünkü anlam değişikliği yoktur.)
• His + etmek → Hissetmek (Bitişik yazılır, çünkü ses türemesi var.)

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “Kayp etmek” yerine “Kaybetmek” ✅
❌ “Zan etmek” yerine “Zannetmek” ✅

4.2. Yardımcı Fiille Kurulan Birleşik Kelimeler

📌 Bazı kelimeler “etmek, olmak, kılmak, eylemek” yardımcı fiilleriyle birleşerek yeni anlam kazanır.
📌 Bu tür birleşik kelimeler genellikle bitişik yazılır.

✅ Örnekler:

• Kayıp + etmek → Kaybetmek
• Fark + etmek → Fark etmek
• Şükür + etmek → Şükretmek
• Terk + etmek → Terk etmek

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “Terketmek” yerine “Terk etmek” ✅
❌ “Şükür etmek” yerine “Şükretmek” ✅

4.3. Ses Olayı ile Oluşan Birleşik Kelimeler

📌 Eğer birleşik kelime oluşurken ünlü düşmesi, ünsüz türemesi gibi ses olayları oluyorsa kelime genellikle bitişik yazılır.

✅ Örnekler:

• Sabır + etmek → Sabretmek
• Şüphe + etmek → Şüphelenmek
• Hissetmek (his + etmek)
• Zannetmek (zan + etmek)

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “Şüphe etmek” yerine “Şüphelenmek” ✅
❌ “His etmek” yerine “Hissetmek” ✅

4.4. Bağlaç ve Edatlarla Birleşik Yazılan Kelimeler

📌 Bazı kelimeler bağlaç ve edatlarla birleşik yazılır.

✅ Örnekler:

• Bugün, her zaman, birdenbire, birtakım
• Başka türlü, bir arada, bir şey, her şey

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “Herşey” yerine “Her şey” ✅
❌ “Birtakım öğrenciler” yerine “Bir takım öğrenciler” ✅

4.5. Ayrı Yazılan Kelimeler

📌 Bazı kelimeler ve ekler ayrı yazılmalıdır.

✅ Örnekler:

• Bir şey, her şey, şu an, başka bir şey
• Bağlaç olan “de, ki” ayrı yazılır.
• “Her” ve “şey” kelimesi ayrı yazılır: “Her şey güzel olacak.”

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “Herşey” yerine “Her şey” ✅
❌ “Şuanda” yerine “Şu an” ✅

4.6. TYT’de Birleşik ve Ayrı Yazılan Kelimeler ile İlgili Soru Tipleri

📌 1️⃣ “Aşağıdaki kelimelerden hangisinin yazımı yanlıştır?”
📌 2️⃣ “Birleşik kelimelerin yazımıyla ilgili doğru olan hangisidir?”
📌 3️⃣ “Aşağıdaki deyimlerden hangisi yanlış yazılmıştır?”

📍 Örnek Soru:
Aşağıdaki kelimelerden hangisinin yazımı doğrudur?

A) Kayp etmek 🚫
B) His etmek 🚫
C) Kaybetmek ✅
D) Şüphe etmek 🚫

Çözüm:
📌 “Kaybetmek” kelimesi bitişik yazılır, diğerleri yanlış kullanımdır.

Özet:

• Ses düşmesi veya türemesi olan birleşik kelimeler bitişik yazılır.
• Yardımcı fiille kurulan birleşik kelimeler bazen ayrı, bazen bitişik yazılır.
• Bağlaçlar ve edatlarla birleşik yazılan kelimeler genellikle istisnadır.

Bağlaç ve Eklerin Yazımı

Bağlaçlar ve ekler, Türkçede kelimeler arasındaki anlam ilişkisini kurmaya yarayan önemli unsurlardır. Bağlaç olan “de”, “ki” ve “mi”nin yazımı ve bu eklerle karıştırılan eklerin doğru yazımı, TYT Türkçe sınavında sıkça sorulan konular arasındadır. Bu tür yazım kuralları cümlenin anlamını etkilediği için dikkatli olunmalıdır.

5.1. Bağlaç Olan “de” ve Ek Olan “-de”nin Yazımı

📌 Bağlaç olan “de”, kelimeden ayrı yazılır ve ünsüz uyumuna uymaz.
📌 Ek olan “-de” ise bitişik yazılır ve ünsüz uyumuna uyar.

✅ Örnekler:

• Bağlaç olan “de”:

  • Ben de tiyatroya geleceğim.
  • Bu akşam sinemaya gidelim, sen de gelir misin?
  • Kalem de defter de çantamda.

• Ek olan “-de”:

  • Kitaplıkta birçok kitap var.
  • Ankara’da doğdum.
  • Sınav okulda yapılacak.

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “Ben de tiyatroya geleceğim.” ✅ (Doğru)
❌ “Ankara da doğdum.” ❌ (Yanlış, burada ek olan “-de” kullanılmalı: “Ankara’da doğdum.”)

📌 Bağlaç olan “de”, cümleden çıkarıldığında anlam bozulmaz.
📌 Ek olan “-de” cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamı bozulur.

✅ Örnekler:

• Bağlaç:
  • “Sen de gel.” → “Sen gel.” (Anlam bozulmaz.)
• Ek:
  • “Kitaplıkta birçok kitap var.” → “Kitaplık birçok kitap var.” (Anlam bozulur.)

5.2. Bağlaç Olan “ki” ve Ek Olan “-ki”nin Yazımı

📌 Bağlaç olan “ki”, ayrı yazılır ve cümlede bağlama görevi görür.
📌 Ek olan “-ki”, bitişik yazılır ve kelimeye aitlik anlamı katar.

✅ Örnekler:

• Bağlaç olan “ki”:

  • Öyle güzel bir gündü ki anlatamam.
  • Biliyorum ki başaracaksın.
  • Sanırım ki seni özledim.

• Ek olan “-ki”:

  • Bugünkü sınav çok zor geçti.
  • Dünkü haberler çok ilginçti.
  • O günkü olayları unutamadım.

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “Öyle güzel bir gündüki anlatamam.” yerine “Öyle güzel bir gündü ki anlatamam.” ✅
❌ “Bugün ki sınav çok zor geçti.” yerine “Bugünkü sınav çok zor geçti.” ✅

📌 Bağlaç olan “ki” cümleden çıkarıldığında anlam bozulmaz, ek olan “-ki” çıkarılırsa anlam bozulur.

✅ Örnekler:

• Bağlaç:
  • “Biliyorum ki başaracaksın.” → “Biliyorum başaracaksın.” (Anlam bozulmaz.)
• Ek:
  • “Bugünkü sınav çok zor geçti.” → “Bugün sınav çok zor geçti.” (Anlam bozulur.)

5.3. Bağlaç Olan “mi”nin Yazımı

📌 Bağlaç olan “mi”, her zaman ayrı yazılır.
📌 “mi” soru anlamı taşır ve kendisinden önce gelen kelimenin son ünlüsüne göre ünlü uyumuna uyar.
📌 Ek alırsa ekler bitişik yazılır.

✅ Örnekler:

• Sen de sınava girdin mi?
• Bu akşam sinemaya gidelim mi?
• Güzel mi güzel bir gün yaşadık.

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “Sınava girdinmi?” yerine “Sınava girdin mi?” ✅
❌ “Bu akşam sinemaya gidelimmi?” yerine “Bu akşam sinemaya gidelim mi?” ✅

5.4. TYT’de Bağlaç ve Eklerin Yazımıyla İlgili Soru Tipleri

📌 1️⃣ “Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç ve eklerin yazımı ile ilgili bir hata yapılmıştır?”
📌 2️⃣ “Bağlaç olan ‘de, ki’ ile ek olan ‘-de, -ki’ farkını test eden sorular.”
📌 3️⃣ “Bağlaç olan ‘mi’nin doğru kullanımını soran sorular.”

📍 Örnek Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç ve eklerin yazımı ile ilgili bir hata yapılmıştır?

A) Biliyorum ki başaracaksın.
B) Bugünkü sınav çok zordu.
C) Ankara’da hava çok güzeldi.
D) Sınava girdinmi? ❌

Çözüm:
📌 “Sınava girdinmi?” yanlış yazılmıştır. Doğrusu “Sınava girdin mi?” olmalıdır.

Özet:

• Bağlaç olan “de” ayrı, ek olan “-de” bitişik yazılır.
• Bağlaç olan “ki” ayrı, ek olan “-ki” bitişik yazılır.
• Bağlaç olan “mi” her zaman ayrı yazılır ve ek alırsa bitişik olur.

Özel Durumlu Yazımlar

Türkçede bazı kelimeler ve ekler, belirli kurallar dışında farklı yazım özelliklerine sahip olabilir. Özel durumlu yazımlar, istisnai kurallar içerdiği için TYT Türkçe’de sıkça sorulan konular arasındadır.

6.1. Noktalama İşaretlerinden Sonra Büyük Harf Kullanımı

📌 Tamamlanmış cümlelerden sonra büyük harf kullanılır.
✅ Örnekler:

• Bugün hava çok sıcak. Dışarı çıkmadan önce şapka takmalısın.
• Başarıya ulaşmanın yolu çalışmaktan geçer. Unutma, emek her şeydir!

📌 Noktalama işaretinden sonra cümle devam ediyorsa küçük harf kullanılır.
✅ Örnekler:

• Ders çalışırken müzik dinlemeyi severim; ancak bazen sessiz ortam daha iyidir.
• Yağmur yağacak mı, bilemiyorum.

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “Yağmur yağacak mı? Bilemiyorum.” yerine “Yağmur yağacak mı, bilemiyorum.” ✅

6.2. Tırnak İçindeki Cümlelerin Yazımı

📌 Tırnak içindeki cümlelerin baş harfi büyük yazılır.
✅ Örnekler:

• Atatürk, “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.” dedi.
• Öğretmenimiz, “Bu konuyu iyi anlamanız gerekiyor.” diye belirtti.

📌 Tırnak içindeki söz cümle değilse küçük harfle başlar.
✅ Örnekler:

• Öğretmenimiz, “başarı için disiplin gerekir” görüşünü savundu.
• Ahmet, “yarın sınav var” diyerek sınıfa girdi.

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “Atatürk, “egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.” dedi.” yerine “Atatürk, “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.” dedi.” ✅

6.3. Ünvan, Saygı ve Hitap Kelimelerinin Yazımı

📌 Saygı bildiren kelimeler ve unvanlar büyük harfle başlar.
✅ Örnekler:

• Sayın Başkan, toplantı saat kaçta başlayacak?
• Doktor Ahmet Bey’e muayene oldum.
• Müdürümüz Mehmet Bey ile görüştüm.

📌 Ancak, bu kelimelere ek geldiğinde küçük harfle yazılır.
✅ Örnekler:

• Ahmet beyi aradım.
• Müdürümüzü odasında bulamadım.

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “Ahmet beyi” yerine “Ahmet Bey’i” ✅ (Özel isimle birlikteyse büyük yazılır.)
❌ “Sayın başkan, toplantı saat kaçta?” yerine “Sayın Başkan, toplantı saat kaçta?” ✅

6.4. Özel Adlara Gelen Eklerin Yazımı

📌 Özel isimlere gelen ekler kesme işareti ile ayrılır.
✅ Örnekler:

• Türkiye’nin en büyük şehri İstanbul’dur.
• Ankara’ya bu yaz taşınıyoruz.
• Atatürk’ün fikirleri her zaman yol göstericidir.

📌 Ancak bazı durumlarda kesme işareti kullanılmaz.
✅ Örnekler:

• TBMM’ye bağlı bir komisyon kuruldu.
• TÜBİTAK’ın yaptığı araştırmalar devam ediyor.

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “Atatürk ün fikirleri” yerine “Atatürk’ün fikirleri” ✅
❌ “TBMM’nin çalışmaları” yerine “TBMM’nin çalışmaları” ✅ (Doğru ancak bazı kısaltmalarda kesme işareti kullanılmaz.)

6.5. Yön ve Akrabalık Bildiren Kelimelerin Yazımı

📌 Yön bildiren kelimeler özel isimle birlikteyse büyük, tek başına kullanılıyorsa küçük harfle yazılır.
✅ Örnekler:

• Doğu Anadolu Bölgesi kışın çok soğuktur.
• Burası doğu tarafında yer alıyor.
• Kuzey Afrika’daki çöller geniş bir alanı kaplar.

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “Doğu anadolu bölgesi” yerine “Doğu Anadolu Bölgesi” ✅

📌 Akrabalık bildiren kelimeler özel isimle birlikteyse küçük harfle yazılır.
✅ Örnekler:

• Fatma teyze bize geldi.
• Ali amca bahçeyi suluyor.
• Mehmet dayı köye taşındı.

🚫 Yanlış Kullanımlar:
❌ “Ali Amca bahçeyi suluyor.” yerine “Ali amca bahçeyi suluyor.” ✅

6.6. TYT’de Özel Durumlu Yazımlarla İlgili Soru Tipleri

📌 1️⃣ “Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tırnak içi yazım kuralına uyulmuştur?”
📌 2️⃣ “Özel isimlere gelen eklerin doğru yazımı ile ilgili soru.”
📌 3️⃣ “Unvan, saygı kelimelerinin doğru yazımıyla ilgili soru.”

📍 Örnek Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yazımı doğrudur?

A) Ahmet amca bize geldi. ✅
B) Fatma Teyze sabah kahvaltı hazırladı. 🚫
C) TBMM’nin çalışmalarına hız verdi. 🚫
D) Ankara’ya giderken otobüsü kaçırdı. ✅

Çözüm:
📌 B şıkkında “Teyze” küçük harfle başlamalıdır.
📌 C şıkkında TBMM gibi kısaltmalarda kesme işareti kullanılmaz.

Özet:

• Tırnak içinde cümle büyük harfle başlar.
• Özel adlara gelen ekler kesme işareti ile ayrılır.
• Unvanlar büyük harfle yazılır ama ek aldığında küçük harfle devam eder.
• Yön adları özel isimle birlikteyse büyük, değilse küçük yazılır.
• Akrabalık adları özel isimle birlikteyse küçük harfle yazılır.

TYT Yazım Kuralları Testi

1. Aşağıdaki kelimelerden hangisinde ünsüz benzeşmesi kuralına uyulmuştur?
A) Kitapcı
B) Sokakda
C) Ağaçtan
D) Çocukcu

2. Aşağıdaki kısaltmalardan hangisine gelen ekin yazımı doğrudur?
A) MEB’nin açıklaması merakla bekleniyor.
B) TBMM de önemli kararlar alındı.
C) TÜBİTAK’a yeni projeler sunuldu.
D) RTÜK ün yeni kararları açıklandı.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin kullanımıyla ilgili bir hata yapılmıştır?
A) Bugün hava çok güzel.
B) Atatürk’ün ilkeleri her zaman yol göstericidir.
C) Fatma Teyze bize geldi.
D) Ali amca yeni bir kitap aldı.

4. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde noktalama işaretinden sonra büyük harf kullanılmalıdır?
A) Yağmur yağacak mı, bilmiyorum.
B) Saat kaçta geleceksin? merak ediyorum.
C) Günler geçtikçe, zamanın nasıl geçtiğini anlayamıyorum.
D) Bu konuyu biliyorum; ancak emin değilim.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?
A) Dünkü haberler çok ilginçti.
B) Başbakan’ın açıklaması merakla bekleniyor.
C) Herkez sınava hazırlandı.
D) Beni de bekle.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tırnak içi yazım kuralına uyulmamıştır?
A) Öğretmenimiz, “Sınav yarın yapılacak.” dedi.
B) Atatürk, “Ne mutlu Türk’üm diyene!” sözünü söylemiştir.
C) Ahmet, “bu konuyu anlamakta zorlanıyorum” dedi.
D) Öğrenci, “Başarı, düzenli çalışmaktan geçer.” diye ekledi.

7. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde ‘ki’ bağlacı doğru kullanılmıştır?
A) Bugünkü toplantı iptal edildi.
B) Öyle güzel bir gündü ki anlatamam.
C) O gün ki sınav çok zordu.
D) Kitabın sayfaları eskiydi ki rengi solmuştu.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yön bildiren kelimenin yazımı doğrudur?
A) Doğu Anadolu Bölgesi’nde kış sert geçer.
B) Burası Doğu tarafında yer alıyor.
C) Kuzey Afrika çöllerle kaplıdır.
D) Batı yönüne doğru ilerleyelim.

9. Aşağıdaki kelimelerden hangisi doğru yazılmıştır?
A) Herşey
B) Şu an
C) Birtakım öğrenciler
D) Bugün ki hava çok güzel

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç olan ‘de’ doğru yazılmıştır?
A) Ankara’da hava çok soğuk.
B) Ben de sinemaya gitmek istiyorum.
C) Ders çalışırken kahve de içiyorum.
D) Kalem de çanta da masada.

Cevap Anahtarı:

1. C) Ağaçtan
2. C) TÜBİTAK’a yeni projeler sunuldu.
3. C) Fatma Teyze bize geldi.
4. B) Saat kaçta geleceksin? merak ediyorum.
5. C) Herkez sınava hazırlandı.
6. C) Ahmet, “bu konuyu anlamakta zorlanıyorum” dedi.
7. B) Öyle güzel bir gündü ki anlatamam.
8. A) Doğu Anadolu Bölgesi’nde kış sert geçer.
9. B) Şu an
10. B) Ben de sinemaya gitmek istiyorum.