AYT Fizik İş, Güç ve Enerji Konu Anlatımı ve Örnek Sorular

Fizikte yapılan işler, harcanan güç ve enerjinin dönüşümü, doğadaki tüm fiziksel olayların temelinde yer alır. Bu ünitede; mekanik enerji kavramı, iş-enerji ilişkisi, güç kavramı, enerjinin korunumu, sürtünme kuvvetinin etkisi ve enerji dönüşümleri üzerinde durulacaktır. Bu konu, sınavlarda sıklıkla grafik yorumlamaları, enerji dönüşümleri ve korunum analizleriyle karşımıza çıkar.

📌 Konu Anlatımı

✔️ İş (W)

• Bir cisme uygulanan kuvvet, cismi yer değiştiriyorsa iş yapılır.

• Formül:

  

  (F: kuvvet, d: yol, θ: kuvvet ile yol arasındaki açı)

• Birimi: Joule (J)

• Skaler büyüklüktür.

✔️ Güç (P)

• Birim zamanda yapılan iştir.

• Formül:

  ​

  (W: iş, t: zaman)

• Birimi: Watt (W)
  1 W = 1 J/s

✔️ Enerji

• İş yapabilme yeteneğidir.

• Birimi: Joule (J)

✔️ Mekanik Enerji Türleri

1. Kinetik Enerji (Hareket Enerjisi)

   

2. Potansiyel Enerji (Yerçekimi potansiyeli)

   

• Toplam mekanik enerji:

  ​

✔️ Enerjinin Korunumu

• Sürtünmesiz sistemlerde toplam mekanik enerji korunur.

• Enerji dönüşür ama yok olmaz:

  

✔️ Sürtünmenin Enerjiye Etkisi

• Sürtünme, enerjinin bir kısmını ısı enerjisine dönüştürür.

• Mekanik enerji korunmaz → azalır.

🎯 Örnek Soru

Soru: 2 kg’lık bir cisim, 5 m/s hızla hareket etmektedir. Kinetik enerjisi kaç Joule’dür?

Çözüm:

AYT Fizik – İş, Güç ve Enerji II Testi (10 Soru)

1. 10 N’luk bir kuvvet, yatay bir yüzeyde cisme 5 m yol aldırıyor. Kuvvetin yönü ile yol aynıysa yapılan iş kaç J’dür?
A) 15
B) 25
C) 40
D) 50
E) 60

2. 100 J iş, 20 saniyede yapılmıştır. Ortalama güç kaç Watt’tır?
A) 2
B) 3
C) 5
D) 10
E) 20

3. 4 kg kütleli bir cisim 10 m yükseğe çıkarılıyor. Potansiyel enerjisi kaç J olur? (g = 10 m/s²)
A) 20
B) 40
C) 100
D) 200
E) 400

4. Sürtünmesiz bir ortamda serbest bırakılan 5 kg’lık bir cisim 20 m yüksekten yere düşerken, yere çarptığı andaki kinetik enerjisi kaç J’dür? (g = 10 m/s²)
A) 100
B) 500
C) 1000
D) 1500
E) 2000

5. Enerji dönüşümlerinde aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Enerji yok olabilir
B) Enerji sadece ısıya dönüşür
C) Enerji türleri birbirine dönüşebilir
D) Sürtünme enerji kazancı sağlar
E) Enerji artabilir

6. 3 kg kütleli bir cismin 4 m/s hıza ulaşması için gereken kinetik enerji kaç J’dür?
A) 6
B) 12
C) 18
D) 24
E) 48

7. 300 J’lük iş 15 saniyede yapılmıştır. Bu işin gücü kaç Watt’tır?
A) 10
B) 15
C) 20
D) 25
E) 30

8. Sürtünmeli bir ortamda cisim enerjisini hangi tür enerjiye kaybeder?
A) Potansiyel enerji
B) Kinetik enerji
C) Mekanik enerji
D) Isı enerjisi
E) Elektrik enerjisi

9. Toplam mekanik enerji aşağıdaki sistemlerden hangisinde korunur?
A) Hava direnci olan ortam
B) Sürtünmeli yüzey
C) Enerji kaybı olan sistem
D) Sürtünmesiz ortam
E) Hareketli kayış sistemi

10. İş yapılması için aşağıdakilerden hangisi gereklidir?
A) Kuvvetin olması yeterlidir
B) Kuvvetin uygulandığı cismin hareket etmesi
C) Kuvvetin yönünün yukarı olması
D) Cisme enerji verilmesi
E) Kuvvetin dairesel olması

✅ Cevap Anahtarı

1. D

2. C

3. E

4. C

5. C

6. D

7. E

8. D

9. D

10. B